BDDK Raporu: İBB'nin Yurt Dışı Metro Kredilerinde Uygunsuz Kullanım İddiası
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından hazırlanan raporda, İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB)'ne yurt dışından temin edilen metro kredilerinin bir bölümünün projeyle doğrudan ilişkilendirilemediği vurgulandı. Rapor, soruşturma dosyasına gönderildi.
Raporun Ana Bulguları
BDDK raporunda, 2019'dan itibaren raylı sistem projeleri için yurt dışından temin edilen fonların tespit edilmesi ve bu fonların hangi amaçla, hangi kişi veya kurumlara aktarıldığının araştırılması istendiği belirtildi. Raporda öne çıkan bulgular şunlar:
• 2019'dan itibaren İBB'ye proje finansmanı olarak toplam 66 milyar lira girdiği, bu fonların yaklaşık 18,1 milyar lirasının doğrudan firmalara ve kişilere ait hesaplara gönderildiğinin tespit edildiği kaydedildi.
• Yurt dışından temin edilen fonların 38,6 milyar liralık kısmının ise kredinin konusu olan projeyle doğrudan ilişkilendirilemeyen alanlarda kullanıldığı gözlemlendi. Bu rakamın dağılımı raportta şu şekilde ifade edildi:
— 20,1 milyar lira yurt dışı finansal kuruluşlara,
— 14,5 milyar lira İBB Grubu'nun operasyonel harcamalarında kullanılan havuz hesaplarına,
— 3,9 milyar lira ise vergi, SGK, yargı ve icra makamlarına yapılan ödemeler ile elektrik gibi harcama kalemlerine yönelik olarak kullanıldı.
• Raporda, söz konusu fonların kalan 9,7 milyar lira karşılığı döviz tutarının ise İBB hesaplarına aktarıldıktan sonra başka para girişleri ile birleştiği ve çeşitli para transferlerine konu edildiği; bu nedenle bahsi geçen kısmın giriş-çıkış eşleştirmesinin yapılamadığı ifade edildi.
Soruşturma ve Şüpheliler
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen soruşturmada, görevden uzaklaştırılan İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun da aralarında bulunduğu zanlılar hakkında "suç örgütü yöneticisi olmak", "suç örgütüne üye olmak", "irtikap", "rüşvet", "nitelikli dolandırıcılık", "kişisel verileri hukuka aykırı ele geçirmek" ve "ihaleye fesat karıştırmak" suçlamaları yer alıyor.
Şüphelilerin Hesap Hareketleri ve Şirket Ortaklıkları
Raporda, firari şüpheli Murat Gülibrahimoğlu'nun hesaplarına toplam 4,4 milyar lira giriş ve 1,1 milyar lira para çıkışı olduğuna değinildi. Gülibrahimoğlu'nun şirketi Güney Cebeci Madencilik'in İBB iştiraki İSFALT AŞ'de yüzde 17 payı bulunduğu, ortaklık yapısında 2023'te değişiklik yapıldığı, bazı ortaklık paylarının zamanla sıfırlandığı veya azaldığı belirtildi.
Raporda ayrıca, Gülibrahimoğlu'nun diğer grup şirketi Kuzey İstanbul Gayrimenkul'ün Güney Cebeci Madencilik'teki payının 2023'te yüzde 39'dan yüzde 70'e çıktığı bilgisi yer aldı. Fatih Keleş'in Güney Cebeci Madencilik'teki yönetim kurulu üyeliği sona ermesine rağmen imza yetkisinin devam ettiği; İSFALT'ın grup firmalarından Kuzey Cebeci Madencilik'te de yüzde 39 payı olduğu kaydedildi.
11 Kasım 2024 İşlemleri ve Şüpheli Transferler
Raporda, Gülibrahimoğlu'nun hesabına ardışık biçimde toplam 168,6 milyon lira yatırıldığı; ilk yatırılan tutarın sahibine ait firmaya "sermaye avansı" olarak gönderilip ardından büyük kısmının "borç iade" açıklamasıyla iade edilmesinin dikkat çekici bulunduğu belirtildi.
11 Kasım 2024'te gerçekleşen ve kasayla bağlantılı işlemler raporda şu şekilde özetlendi: Gülibrahimoğlu'nun hesabına 125 milyon lira geldiği, bu tutarın Dörter Mermer Sanayi ve Tic. Ltd. Şti. kaynaklı olduğunun kaydedildiği; Dörter Mermer'in %100 pay sahibinin Fatih Keleş olduğu bildirildi. Gelen paranın hesaplar arası virman ve grup şirketleri trafiğiyle önce sıfırlandığı, sonra parçalar halinde tekrar Gülibrahimoğlu hesabına geldiği ve yaklaşık 10 günlük süreç sonunda birçok şahıs hesabına gönderildiği tespit edildi.
Raporda ayrıca, söz konusu 125 milyon liranın 85 milyon liralık kısmının kaynağının 5 Haziran 2024'te Gülibrahimoğlu tarafından yatırılan fiziki altın (25 kg ve 8 kg) olduğu belirtildi. Bu altının bozdurularak grup şirketleri üzerinden hareket ettirildiği ve nihayetinde "Kuzey İstanbul Gayr. Dan. 50 hisse alım bedeli" açıklamasıyla tekrar Gülibrahimoğlu'nun hesabına intikal ettiği aktarıldı.
"Huzur Hakkı" Açıklamalı Transferler ve Asoy Grubu
Raporda, Gülibrahimoğlu ve grup şirketlerinden Fatih Keleş'e toplam 6 milyon lira, Dörter Mermer isimli firmaya ise 278 milyon lira olmak üzere toplam 284 milyar lira para gönderildiği belirtildi; Keleş'in şahsi hesaplarına gönderilen paraların açıklamasında ise "huzur hakkı" ifadesinin kullanıldığına dikkat çekildi.
İş insanı şüpheli Adem Soytekin'in sahibi olduğu Asoy grubuna ilişkin değerlendirmede, 2019-2025 döneminde İBB grubundan, ağırlıklı olarak İSTAÇ, İSTON ve KİPTAŞ'tan toplam 5,7 milyar lira para transferi gerçekleştiği tespit edildi.
Raporda, Ocak 2019 - Mart 2025 döneminde Asır Çelik'in kurucularından Fatih Keleş tarafından Asoy İnşaat'a dört parçada toplam 10,2 milyon lira gönderildiği; İmamoğlu'nun ortağı olduğu SSB Gayrimenkul'ün de 12 Aralık 2022 tarihinde 6,6 milyon lira, 19 Şubat 2025'te ise 5 milyon lira Asoy İnşaat'a gönderdiğinin raporda yer aldığı kaydedildi.
Diğer Şirketlere Yapılan Aktarımlar
Raporda, şüpheli Ertan Yıldız'ın doğrudan pay sahibi olduğu Anatolia Sign İnşaat Reklam San. ve Tic. AŞ ile Sistem İnşaat Akaryakıt San. ve Tic. AŞ isimli şirketlere ilişkin bulgulara da yer verildi. Buna göre Anandolia Sign'in hesabına Ekim 2023'ten itibaren 392 milyon lira para girişi olduğu; Sistem Reklam ve Akaryakıt şirketlerinin hesaplarına farklı firmalardan 2019'dan itibaren toplam 16,2 milyon dolar ile 7 milyon avro giriş yapıldığı bildirildi.
BDDK raporunun soruşturma dosyasına eklenmesiyle birlikte, bahsi geçen aktarım ve hesap hareketlerinin ayrıntılı incelenmesi devam ediyor.
