1 Aralık Dünya AIDS Günü'nde uyarı: Türkiye'de vakalar artıyor
VM Medical Park Samsun Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Hakan Leblebicioğlu, 1 Aralık Dünya AIDS Günü kapsamında yaptığı açıklamada dünyada HIV ile mücadelede kayda değer ilerlemeler olmasına rağmen Türkiye'de vaka sayılarının artmaya devam ettiğini belirtti. Prof. Dr. Leblebicioğlu, 2004 yılına göre AIDS’e bağlı ölümlerin yüzde 70 azaldığını hatırlatarak, birçok ülkede vaka sayılarının düşmesine karşın Türkiye'deki artışın dikkat çektiğini söyledi.
2025 Dünya AIDS Günü teması: Kesintilerin üstesinden gelmek
Dünya Sağlık Örgütü'nün bu yıl belirlediği tema Overcoming Disruption, Transforming the AIDS Response yani Kesintilerin Üstesinden Gelmek, AIDS Mücadelesini Dönüştürmek olarak açıklandı. Prof. Dr. Leblebicioğlu, pandemi dönemleri, ekonomik zorluklar, sağlık hizmetlerine erişim engelleri ve toplumsal eşitsizliklerin HIV mücadelesini yavaşlattığını vurguladı.
Prof. Dr. Leblebicioğlu, AIDS ile mücadelede hedefin 2030 yılına kadar hastalığı halk sağlığı tehdidi olmaktan çıkarmak olduğunu belirterek topluluk temelli destek, kapsayıcı sağlık hizmetleri ve herkes için eşit erişimin önemini vurguladı.
Ayrımcılık ve damgalama hâlâ en büyük engellerden biri
Profesör, damgalama ve ayrımcılığın HIV ile yaşayan kişilerin sağlık hizmetlerine erişimini zorlaştırdığını belirtti. Damgalama ve ayrımcılığın ortadan kalkması hem erken tanıyı artıracak hem de tedaviye devam edilmesini sağlayacaktır. Prof. Dr. Leblebicioğlu, HIV ile yaşayan bireylerin toplumun diğer üyeleriyle aynı haklara sahip olduğunu ve önyargıların kırılmasının mücadelenin başarısı için şart olduğunu ifade etti.
İlaç tedavisi kritik öneme sahip
HIV tedavisinde sürekliliğin hayati olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Leblebicioğlu, modern antiviral ilaçlarla virüsün baskılanabildiğini, bağışıklık sisteminin korunabildiğini ve bulaştırıcılığın ortadan kalkabildiğini söyledi. Tedavi düzenli alındığında HIV tespit edilemeyecek seviyeye iner ve bu durumda bulaşma gerçekleşmez. Bu nedenle ilaçların aksatılmaması ve düzenli kontrollerin yapılmasının kritik önem taşıdığını vurguladı.
Herkes risk altında — düzenli test hayat kurtarır
Leblebicioğlu, HIV'in yaş, cinsiyet veya sosyoekonomik durum fark etmeksizin herkesi etkileyebileceğini belirtti. Korunmasız cinsel ilişkinin en önemli risk faktörlerinden biri olduğunu ve frengi (sifilis) ile bel soğukluğu (gonore) gibi diğer cinsel yolla bulaşan hastalıkların HIV riskini artırdığını söyledi.
Türkiye'de HIV taşıyan bireylerin önemli bir kısmının durumundan habersiz olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Leblebicioğlu, HIV pozitif her 5 kişiden 1’inin enfekte olduğunun farkında olmadığı tahmin edildiğini belirtti. Bu nedenle şüpheli temas yaşayan kişilerin vakit kaybetmeden test yaptırması gerektiğini, test süreçlerinde ise gizliliğin esas olduğunu vurguladı.
Özetle, Dünya AIDS Günü'nde yapılan uyarı, küresel düzeyde ilerleme sağlanırken Türkiye'de artan vakalar, damgalama ile mücadele, düzenli tedavi ve yaygın test uygulamalarının önemini bir kez daha gözler önüne serdi.
PROF. DR. HAKAN LEBLEBİCİOĞLU
