Gazze'de din adamları ve ibadethaneler sistematik hedef alındı
İsrail'in 8 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'nde sürdürdüğü operasyonlarda, sadece altyapı ve konutlar değil, aynı zamanda Müslüman ve Hristiyan din adamları ile ibadethaneler de defalarca hedef alındı. Gazze Hükümeti Basın Ofisi Müdürü İsmail es-Sevabite, saldırıların Filistin toplumunun moral ve dini otoritesini çökertmeyi amaçlayan sistematik bir plan kapsamında gerçekleştiğini belirtti.
Sevabite'nin verdiği verilere göre İsrail saldırılarında 233 imam, vaiz ve dini lider ile 20 Hristiyan dini görevlisi yaşamını yitirdi. Ayrıca Sevabite, İsrail ordusunun 835'ten fazla camiyi tamamen, 180'den fazlasını kısmen yıktığını ve bölgedeki 3 ana kilisenin birden fazla kez saldırıya uğradığını aktardı.
Seçilmiş din adamları ve saldırı ayrıntıları
Aşağıda Ekim 2023'ten bu yana Gazze'de hedef alındığı öne sürülen bazı alim ve din adamlarının kısa profilleri yer alıyor.
Şeyh Yusuf Selame
Mesleğe öğretmenlik ve imamlıkla başlayan Şeyh Selame, Gazze'deki Vakıflar ve Din İşleri Bakanlığında idari görevler üstlendi. 1997–2007 döneminde Mescid-i Aksa'da vaizlik yaptı ve Kudüs Yüksek İslam Konseyi Başkan Yardımcılığı görevini yürüttü. Şeyh Selame, 31 Aralık 2023'te Megazi Mülteci Kampı'ndaki evine düzenlenen hava saldırısında hayatını kaybetti.
Şeyh Vail ez-Zerd
Gazze'deki Büyük Ömer Camii ve El-Mahatta Camii'nde vaizlik yapan Zerd, hadis alanında yüksek lisans ve Ayn Şems Üniversitesi'nde doktora yaptı. Aynı zamanda öğretim üyeliği yapan Şeyh Zerd, 13 Ekim 2023'te evine düzenlenen saldırıda ağır yaralandı ve iki gün sonra yaşamını yitirdi.
Şeyh Velid Uveyda
Uluslararası Müslüman Alimler Birliğinin Filistin Şubesi üyesi olan Şeyh Uveyda, Gazze'deki Kur'an-ı Kerim Ezberleme Merkezi Genel Müdürüydü. Hadis ilimleri alanında doktorası bulunan Uveyda, 12 Kasım 2024'te Sabra semtindeki evinin hedef alındığı saldırıda hayatını kaybetti.
Şeyh Nail Mısran
İnşaat mühendisliği eğitimi sonrası fıkıh usulü üzerine doktora yapan Şeyh Mısran, Filistinlilere sabırlı ve kararlı olmaları yönündeki vaazlarıyla tanınıyordu. Mısran, 30 Mayıs'ta Han Yunus'ta kaldığı çadırına düzenlenen hava saldırısında ailesiyle birlikte öldürüldü.
Hristiyan din adamları ve kiliselere yönelik saldırılar
İsrail'in Filistinli Hristiyan din adamlarını ve kiliseleri de hedef aldığı belirtiliyor. Bombardımandan kaçan sivillerin sığındığı kiliseler saldırıya uğradı, bunun sonucunda çok sayıda sivil öldü veya yaralandı ve kiliselerde ağır maddi hasar oluştu. Evleri yıkılan Hristiyan siviller alternatif sığınak aramak zorunda kaldı.
Sevabite'ye göre hedef alınan kiliseler arasında Rum Ortodoks Aziz Porfirios Kilisesi, Latin/Katolik mezhebine bağlı Kutsal Aile Kilisesi ve Evanjelik Baptist Kilisesi bulunuyor. Bu saldırılarda aralarında kadın, çocuk ve yaşlıların da bulunduğu 20'den fazla Hristiyan sivil yaşamını yitirdi.
Kilit olaylar
İsrail ordusu, 17 Temmuz 2025'te Gazze kentinin doğusundaki Kutsal Aile Kilisesi'ni bombaladı; saldırıda iki Hristiyan ve üç sivil öldü, dokuz kişi yaralandı. Kutsal Aile Kilisesi'nde yerinden edilmiş yaklaşık 500 Hristiyan sığınmıştı. Ayrıca 19 Ekim 2023'te Aziz Porfirios Kilisesi doğrudan hedef alınmış; bu saldırıda 18'i Hristiyan olmak üzere 20 kişi hayatını kaybetmişti.
Uluslararası hukuk ve insani bilanço
Sevabite, İsrail'in din adamlarını ve ibadethaneleri hedef almasının Gazze'deki dini çeşitliliği ortadan kaldırmaya yönelik sistematik bir politikanın parçası olduğunu söyledi. Ayrıca bu saldırıların uluslararası insancıl hukuku ihlal ettiğini ve Uluslararası Ceza Mahkemesi bağlamında savaş suçu niteliği taşıdığını vurguladı.
8 Ekim 2023'ten bu yana süren saldırılarda toplam can kaybı ve yaralı sayısı olarak en az 67.139 kişi hayatını kaybetti, 169.583 kişi yaralandı. Yaşamını yitirenlerin çoğunluğunu çocuklar ve kadınlar oluşturuyor. Gazze'de dayatılan açlık krizinde ise şu ana kadar 154'ü çocuk, 460 Filistinli açlıktan hayatını kaybetti.
