Greta ve Sumud Filosu İsveç'te İsrail'e Karşı Tepkileri Tırmandırdı
SELMAN AKSÜNGER - İskandinav bölgesinin en büyük gazetesi Aftonbladet'in Politika Baş Editörü Anders Lindberg ve İsveç Parlamentosu Sosyal Demokrat Parti milletvekili Jytte Guteland, İsrail'in Küresel Sumud Filosu aktivistlerine yönelik muamelesini sert bir dille eleştirerek İsrail'e silah ticaretinin durdurulması çağrısında bulundu.
Lindberg: Kamuoyu İsrail'e karşı dönüyor
Lindberg, İsrail'in Gazze'ye insani yardım götüren filoya yönelik hukuksuz müdahalesi ve özellikle İsveçli iklim aktivisti Greta Thunberg'e yönelik aşağılayıcı muamele iddialarına ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Konunun İsveç'te tüm büyük haber kuruluşlarında ana haber olduğunu belirten Lindberg, "Çoğu insan Greta Thunberg'in bu çöl hapishanesinde tutulmasını utanç verici buluyor. İnsanlar onun bir an önce geri dönmesini umuyor." dedi.
Lindberg, hapishane koşullarına ilişkin rahatsız edici şeyler ve kötü muamele iddiaları olduğunu aktararak, "Bunun doğru olup olmadığını bilmiyorum ama bu iddialar İsveç kamuoyunu çok endişelendiriyor. Greta geri döndüğünde ne söyleyeceğini göreceğiz." ifadesini kullandı.
Greta'nın İsrail bayrağını öpmeye zorlandığı, aşağılandığı ve özellikle hedef alındığı iddialarına ilişkin Lindberg, "Greta bir anlamda filodaki en tanınmış kişi. Aynı zamanda dünyaca tanınan kişilerden biri. İsrail medyasına bakarsanız, ona biraz takıntılılar. Ama İsrailli yetkililerin de aynı fikirde olup olmadığını bilmiyorum." diye konuştu.
Lindberg, Greta'nın filoda olmasının Avrupa ve İsveç'te şimdiden büyük bir etkisi olduğunu vurgulayarak, "Kamuoyu, İsrail hükümetine ve politikalarına karşı dönüyor. Bunun büyük ölçüde filo ve Greta sayesinde olduğunu düşünüyorum, çünkü o çok tanınmış bir kişi ve pek çok insan ona yakınlık hissediyor." açıklamasını yaptı.
Mevcut sağcı hükümetin konuyla ilgili sorumluluk almadığını belirten Lindberg, "Greta'ya ne olduğunu yorumlamada net olmadılar. Sadece bölgeye gitmenin kötü bir fikir olduğunu söylediler, hepsi bu. İsveç'teki insanların bunu kabul edilebilir bulacağını sanmıyorum. Bunun siyasi sonuçları olacak." dedi.
Lindberg ayrıca, "İsrail'e silah ihracatının tartışılması gerektiğini" vurgulayarak, "İsveç de dahil olmak üzere Avrupa'daki birçok ülkenin İsraille silah ticareti var. Bunun durması gerekiyor." ifadesini kullandı. Avrupa Komisyonu'nun İsraille ticareti kısıtlamayı tartıştığını hatırlatan Lindberg, bunun tartışmaya açılması gerektiğini ve tüm üye ülkelerin tedbirleri kabul etmesi gerektiğini söyledi.
Uluslararası hukuka ve Uluslararası Ceza Mahkemesi kararlarına ilişkin olarak Lindberg, "İnsanlığa karşı suçlara ve büyük olasılıkla Gazze'de soykırım işlenmesine kayıtsız kalmak mümkün değil. Çoğu uzman bu suçların işlendiği konusunda hemfikir ve büyük olasılıkla mahkeme de aynı görüşe varacak." değerlendirmesinde bulundu.
Guteland: Aktivistlere yapılan muamele kabul edilemez
İsveçli milletvekili Jytte Guteland, aktivist Greta'nın İsrail bayrağını öpmeye zorlandığı iddiaları hakkında "Ne olduğunu kesin olarak bilmiyorum ama eğer bu yaşandıysa kabul edilemez." dedi.
Guteland, medyadaki haberlere göre aktivistlere kötü muamele edildiğini ve haklarına uygun davranılmadığını belirterek, "Bu kabul edilemez." ifadesini kullandı. 2014-2022 yıllarında Avrupa Parlamentosu üyesi olan Guteland, aktivistlere avukat tutma hakkı verilmemesi, temsil edilme haklarının inkar edilmesi ve yiyecek ile su sağlanmamasına ilişkin raporların "korkunç" olduğunu vurguladı.
Guteland, "İsveçli politikacılar, İsrail'den, bu ihlalleri durdurmasını talep etmeli. Bu aktivistler sadece Gazze'de olup bitenlere dair destek ve bilgi sağlamak için oradaydılar. Bu kabul edilemez." dedi ve hükümetin tepkisizliğini eleştirdi: "Ama hükümetimiz çok sessiz kaldı."
İsrail'in özellikle Greta'yı hedef almasına ilişkin Guteland, "Greta'yı hedef alıyorlar çünkü diğer insanları susturmak istiyorlar. Bu (Binyamin) Netanyahu ve ekibinin bir stratejisi." değerlendirmesinde bulundu.
Guteland, olayın İsrail'e karşı daha ciddi önlemler alınması konusunda tartışma yaratacağına inandığını belirterek, "İnsanlar ayrıca gazetecilerin öldürüldüğünü ve Gazze'ye girerek haber yapmanın zorluklarını okuyor. İnsanlar bu aktivistler sayesinde daha fazla bilgi alıyor. Bunun Gazze'de olanları durdurmak için daha fazla destek yaratacağına inanıyorum." dedi.
Aktivistlere yapılan muamelenin İsrail hükümetine yönelik algı açısından olumsuz sonuçlar doğuracağını vurgulayan Guteland, "İsveç hükümetinin liderlik göstermesi gerekiyor. Aktivistlerin fikirlerini paylaşmasalar bile, vatandaşlarımız tehlikeli durumdaysa onları korumaktan sorumlular. İsveç vatandaşlarını korumakla görevli oldukları için bu durumlarda onlara yardım etmeleri gerekiyor." ifadelerini kullandı.
Siyasi yankılar ve çağrılar
Lindberg ve Guteland, filonun ve Gazze kuşatmasının gündeme getirdiği insani krizin sonlandırılması gerektiğini, Avrupa liderlerinin konuyu ciddiyetle ele alması gerektiğini belirtti. Lindberg, "Gazze'deki insani felaket sona ermeli. Greta ve filodaki diğerlerinin bu meselelere ışık tutmak istediği açık. Ve bunu yaptıklarını düşünüyorum. Avrupa'nın bunu dikkate alması gerekiyor." dedi.
Her iki isim de İsveç hükümetinin ve Avrupa kurumlarının daha kararlı adımlar atmasını, özellikle silah ihracatı ve uluslararası hukuka uyum konusunda net duruş sergilemesini talep etti.
Öne çıkan talep: İsrail'e yönelik silah ticaretinin durdurulması çağrısı ve aktivistlere yönelik muamelenin soruşturulması.
