İmar Hakkı Aktarımıyla Kamu Hizmet Alanı Mağduriyetine Son
Resmi Gazete'de yayımlanan yönetmelik değişikliğiyle, parseli kamu hizmet alanına giren ve yapılaşma hakkı verilmeyen vatandaşların hakları imar hakkı aktarımı yoluyla başka alanlara aktarılabilecek. Değişiklik, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Mekansal Planlama Genel Müdürlüğünce hazırlanarak yürürlüğe girdi.
Ne değişti?
Köy Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi 5 Aralık 2024'te TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilip yasalaşmış; bu düzenlemeyle İmar Hakkı Kanunu kapsamına "imar hakkı aktarımı" tanımı eklendi. Yeni yönetmelikle, verilemeyen imar haklarının değeri tespit edilerek, bu değere karşılık gelen hakların imar planı kararıyla belirlenen başka alanlara aktarılması öngörülüyor.
Uygulama; 2019 öncesi imar planı uygulamalarıyla Kamu Ortaklık Payı (KOP) hisselendirmesiyle oluşan parseller dahil, imar uygulaması marifetiyle kamu eline geçirilemeyen ve uzun yıllar kamulaştırılmamış parselleri kapsayacak. Bu alanlar okul, hastane, belediye hizmet alanı, resmi kurum alanı gibi kamu hizmet alanlarını içeriyor.
Uygulama ve hukuki sonuçlar
Yeni düzenleme ile vatandaşların parsellerinin tamamı ya da bir kısmı kamu hizmet alanı içinde kaldığı için yapılaşma hakkı alamaması nedeniyle ortaya çıkan hukuki anlaşmazlıklar giderilecek ve mağduriyetler önlenecek. İmar hakkı aktarımı sayesinde, vatandaşlar kullanamadıkları parsellerine veya hisselerine karşılık gelen imar haklarını, imar planı kararıyla belirlenen başka bir alanda kullanabilecek.
İmar hakkı aktarımı sürecinde vatandaşın mülkiyetine el konulmayacak; işlem, imar hakkı aktarılacak taşınmaz sahibi ile imar hakkının gittiği taşınmaz sahibinin karşılıklı muvafakatiyle gerçekleştirilecek. Tüm işlemler Kamulaştırma Kanununa uygun olarak ve Sermaye Piyasası Kurulunca lisans almış bağımsız değerleme kuruluşlarınca gayrimenkul değerleme esaslarına göre yapılacak; vatandaşlar mağdur edilmeyecek.
Kamu kurumları ile yerel yönetimler arasındaki ve vatandaşlarla kurumlar arasındaki hukuki anlaşmazlıklar, her iki tarafa mali yük getirmeden çözülebilecek. İmar hakkı aktarımı süreçleri, imar planı onaylamaya yetkili idareler (Yerel Yönetim/Bakanlıklar) tarafından yürütülecek.
PARSİD ve e-Devlet entegrasyonu
Yönetmelik kapsamında onaylanan parselasyon planlarının, Bakanlıkça geliştirilen Parselasyon İzleme Denetleme Sistemi (PARSİD)e girişi zorunlu hale getirildi. Bu sayede vatandaşlar, taşınmazlarını ilgilendiren parselasyon işlemi onayı veya askı ilanı gibi idari işlemleri e-Devlet üzerinden takip edebilecek ve PARSİD ile entegre çalışan sistem üzerinden parselasyon kapsamına giren taşınmazlarına dair tüm bilgilere erişebilecek.
Ayrıca vatandaşlar, ilgili idareye gitmeden e-Devlet aracılığıyla itirazlarını iletebilecek.
Bakan Murat Kurum'un değerlendirmesi
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, sosyal medya hesabından yapılan düzenlemeyi değerlendirerek, şunları paylaştı: "Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 'Arazi ve Arsa Düzenlemeleri Hakkında Yönetmelik Değişikliği' ile uzun yıllardır süren bir sorunu çözüme kavuşturuyoruz. Bu kararla parseli kamu hizmet alanında kalan vatandaşlarımızın mağduriyetlerini gidereceğiz. Kamu kurumlarımız ise vatandaşlarımıza hizmet edecek kamusal yatırımları hayata geçirebileceği alanlara sahip olacak. Milletimize hayırlı olsun."
Sonuç olarak, yönetmelik değişikliği vatandaşların imar hakkı problemlerine çözüm getirmeyi, kamuya yeni hizmet alanları kazandırmayı ve idari süreçleri dijitalleştirerek şeffaflığı artırmayı hedefliyor.
