İsrail 726 Filistinlinin cenazesini alıkoyuyor
Hamas yaptığı yazılı açıklamada, İsrail yönetiminin bazıları onlarca yıldır olmak üzere 726 Filistinlinin naaşını Rakamlar Mezarlığı'nda veya morglarda alıkoyduğunu duyurdu. Açıklama, 'Şehitlerin Naaşlarını Geri Alma Ulusal Günü' münasebetiyle yayımlandı.
Hamas'ın vurguları
Açıklamada, İsrail tarafından Filistinlilerin naaşlarını alıkoyma politikasının 7 Ekim 2023'ten bu yana eşi benzeri görülmemiş bir boyuta taşındığı belirtildi. Hamas, uygulamanın ölülerin haklarını güvence altına alan uluslararası insancıl hukukun açık bir ihlali olduğunu kaydetti.
Alıkonulan cenazelerin profili
Filistinli sivil toplum kuruluşu Şehitlerin Naaşlarını Geri Alma Ulusal Girişimi'nin açıklamasına göre alıkonulan 726 cenazenin 67'si çocuk, 10'u kadın ve 256'sı Rakamlar Mezarlığı'nda tutuluyor. Açıklamada ayrıca ismi belirtilmeyen bazı İsrail kaynaklarının, 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'nden en az 1500 cenazenin alıkonulduğunu ve bu cenazelerin Sde Teiman Askeri Üssü'nde insanlık dışı şartlarda tutulduğunu belgelediği ifade edildi.
İddialar: Ailelere ceza ve müzakere aracı
Açıklama, cenazelerin alıkonulmasının Filistinli aileleri cezalandırmayı ve çocuklarının onurlu şekilde defnedilmesini engellemeyi amaçlayan bir baskı sistemi parçası olduğunu savunuyor. Hamas, Filistin direniş güçlerinin esir takaslarındaki tutumunu insani ve ahlaki değerlerin gereği olarak nitelendirirken, İsrail hükümetini Filistinlilere ait naaşlara karşı sadist suçları sürdürmekle suçladı.
Uluslararası çağrılar
Açıklamada Birleşmiş Milletler ve insan hakları örgütlerine, Rakamlar Mezarlığı'ndaki uygulamaya son vermesi, alıkonulan cenazeleri teslim etmesi ve Filistin halkının cenazelerini onurlu şekilde defnetme hakkını koruması için İsrail'e ivedilikle baskı yapılması çağrısında bulunuldu.
Uygulamanın tarihi ve yasal boyutu
Açıklama, cenazelerin alıkonulmasının başlangıçta düzensiz bir askeri uygulama olduğunu ancak zamanla İsrail hukuk sistemine yerleştiğini belirtiyor. Metinde, uygulamanın 1967'den bu yana sürdüğü, yüzlerce kişinin gizli numaralı Rakamlar Mezarlığı'na defnedildiği; 2004'te geçici kısıtlama getiren bir yönergenin yayımlandığı, 2015'te 1945 tarihli İngiliz Acil Durum Yönetmelikleri uyarınca bu uygulamanın yeniden yürürlüğe girdiği ifade ediliyor.
Metin ayrıca İsrail Yüksek Mahkemesi'nin alıkoyma için yasal dayanak olmadığına ilişkin bir karar aldığı ancak Tel Aviv hükümetinin bu kararın uygulanmasını ertelediği, 2018'de İsrail Meclisi'nin Terörle Mücadele Yasası'nda değişiklik yaparak polise cenazeleri alıkoyma yetkisi verdiği bilgisini aktarıyor. Eylül 2019'da ise İsrail Yüksek Mahkemesi, askeri yetkililere Filistinli şehitlerin cesetlerini geçici olarak defnetme ve gelecekte müzakere kartı olarak kullanma yetkisi veren bir karar çıkarmıştı.
Sonuç
Hamas ve sivil toplum kuruluşlarının iddiaları, İsrail'in uzun yıllardır süren naaş alıkoyma politikasıyla ilgili ciddi insan hakları endişeleri doğuruyor. Talepler, alıkonulan naaşların teslim edilmesi ve ailelerin sevdiklerini onurlu şekilde defnetme hakkının sağlanması yönünde yoğunlaşıyor.
