Kumçatı'da Asırlık Değirmenden Coğrafi İşaretli Tahin: KOSGEB Destekli Başarı
Şırnak merkeze bağlı Kumçatı beldesinde, 1850-1860 yıllarında kurulan tarihi su değirmeni KOSGEB desteğiyle restore edilerek coğrafi işaretli ve katkı maddesiz tahin üretimine dönüştü. Su gücüyle çalışan taş öğütme sistemiyle üretim yapan işletme, Türkiye’nin 81 ilinden ve Avrupa’dan gelen taleplere yetişmek için ara vermeden çalışıyor.
Restorasyon ve KOSGEB desteği
KOSGEB Şırnak İl Müdürü Ömer Güngör, projenin başlangıcını ve KOSGEB desteğini şöyle anlattı: "Bize, burayı daha restore etmeden önceki halini gösterdi. Bu işletmeyi, tekrar aktif hale getirmek istediğini söyledi. 1850-1860'lı yıllardan kalma bir değirmen. KOSGEB’den bu konuda bize bir destek çıkar mı diye sohbet ettik. Biz de KOSGEB desteklerini anlattık. KOSGEB’in makine demirbaş anlamında bir desteğin olduğunu, girişimcilik destek programımız, iş geliştirme desteğimizin buna uygun bir model olduğunu, eğer böyle bir işletmeyi faal hale getirecekseniz destek sunabileceğimizi ilettik. Onlar da kolları sıvadılar ve başladılar. Çok şükür şuan neticelenmiş hali ile buradayız"
Tamamen doğal, coğrafi işaretli üretim
Güngör, bölgenin susam ve tahin mirasına dikkat çekti: "Bu üretim geleneksel değil tamamen doğal" ve ekledi: "Bulunduğumuz yerde susam coğrafi tescilli bir ürün ve burada üretimi gerçekleştirilen tahin de coğrafi tescilli. Ayrıca Kumçatı tahini ile bilinen bir yer Kumçatı beldesi. Doğal olarak böyle bir ürünü ülke içinde ve yurt dışında insanlar talep edecektir. Talep edildikçe de üretim konusunda onlara gerekli hizmeti sunacağız. Yurt dışına satışlar oluyor, yurt içinde çok çok fazla talep gördüğünü görüyoruz. Çünkü el değmemiş, dışarıdan herhangi bir katkı maddesi bulunmayan bir üründen bahsediyoruz. Eski bir üretim yönetimidir. Suyun çarklarını çevirdiği bir değirmen. Eski bir kavurma modeli, eski bir öğütme modeli ile yüzde yüz doğal bir tahinden bahsediyoruz. Özellikle belirtmek istiyorum, geleneksel bir üretim değil, tamamı ile doğal bir üretim"
Üretim süreci, dağıtım ve ihracat
İşletmeci Selahattin Demir restorasyon öncesi zorlukları ve hedeflerini şöyle özetledi: "Biz ne yaptık burada, kültürümüze sahip çıktık, kültürümüzü yaşattık ve markalaştırdık, restorasyonumuzu yaptık. Türkiye’nin 81 iline gönderiyoruz. Taleplerimiz var. Avrupa’dan da talepler var. Biz insanların bunu tatmasını istiyoruz"
Demir, üretim sürecini ayrıntılarıyla anlattı: "Susamlarımız, kendi sulak arazilerimizde ektiğimiz susamlarımız. Hasadı yapıldıktan sonra buraya getiriyoruz. Temizleme işleminden sonra taşta döverek soyuyoruz, taşta kavurduktan sonra yine taşta öğütüyoruz. Bütün aşamalar geleneksel ve o kültüre bağlı olarak yapılıyor. Tamamen su ile çalışıyor değirmenlerimiz. Elektrik yok, makine yok. KOSGEB bize destek oldu. KOSGEB’in makine desteği vardı bize. Paketlememizin tamamını KOSGEB destekledi. Zaten coğrafi işaretli bir ürün yapıyoruz. Türkiye’de yöntemi ile, mahreç alan tek ürün. Bazı yerler susamı ile alıyor. Ama biz geleneksel, doğal yöntem ile coğrafi işaret almış bir ürün yapıyoruz."
Çevre dostu üretim modeli
İşletme, hiçbir elektrik ve makine bağımlılığı olmadan sadece su gücü ve taş teknolojisiyle üretim gerçekleştirerek çevre dostu bir model sunuyor. Restorasyon ve KOSGEB destekleri sayesinde asırlık değirmen, hem bölgesel mirası yaşatıyor hem de yurt içi ve yurt dışı piyasalarda talep gören coğrafi işaretli tahin üretimini sürdürüyor.
Elektrik yok, makine yok: Şırnak'ta asırlık değirmenden dünyaya coğrafi işaretli tahin
