Nepal'de hapishane baskınları ve kitlesel firarlar
Sosyal medyaya erişim yasağı nedeniyle başlayan ve 31 kişinin ölümüne yol açan hükümet karşıtı gösteriler sırasında ülke genelindeki hapishanelerden 15 binden fazla mahkum kaçtı. Olayları takip eden haberlere göre, protestocuların hapishane tesislerine düzenlediği baskınlarda idari binalar ateşe verildi ve geçişler açık bırakıldı; bu da 25'ten fazla hapishanede büyük kaçışlara neden oldu.
Güvenlik güçlerinin müdahalesi: Ölü ve yaralılar
Hapishanelerdeki kaos birçok noktada kolluk kuvvetlerinin müdahalesiyle karşılandı. Mahkumların yaklaşık yarısının kaçtığı bir ıslahevinde polisin ateş açması sonucu 5 mahkum hayatını kaybetti. Bir başka hapishanede ise ordunun müdahalesi sırasında 10'dan fazla mahkum yaralandı.
Yakalananlar, teslim olanlar ve suç profilleri
Firarlara karşı ordu ve polis harekete geçirildi; başkentte kaçan mahkumların sokaklara inmesinin ardından ordu hapishane çevresini kuşatma altına aldı. Firar edenler arasında cinayet, tecavüz, insan kaçakçılığı gibi ağır suçlardan hüküm giymiş kişiler ve yabancılar bulunuyor. Bazı mahkumlar kolluk kuvvetleri tarafından yakalanırken, bazıları da daha sonra kendi istekleriyle hapishanelere dönerek teslim oldu.
Gösteriler, siyasi kriz ve hedef alınan siyasetçiler
Protestolar Başbakan Khadga Prasad Sharma Oli ve bazı bakanların istifasına rağmen şiddetini sürdürdü ve ülke genelinde güvenlik krizini derinleştirdi. Göstericiler siyasi figürleri ve hükümet binalarını hedef almaya devam ediyor; Nepal Kongre Partisi'nin Sanepa ofisi, federal parlamento binası, yüksek mahkeme binası ve Başbakan Oli'nin iki konutunun ateşe verilmesi gibi olaylar kaydedildi.
Eski Nepal Başbakanı Jhala Nath Khanal'ın eşi Ravi Laxmi Chitrakar, evinin göstericilerce kundaklanması sonucu ağır yanıklarla hastanede tedavi ediliyor; olayda yaralanan 27 kişiden 25'i taburcu edildi.
Sosyal medya yasağı ve protestoların başlangıcı
Olayların fitili 4 Eylül'de Facebook, Instagram, WhatsApp, YouTube, X, Reddit ve LinkedIn platformlarına erişimin kesilmesiyle ateşlendi. Nepal İletişim ve Bilgi Teknolojileri Bakanlığına kayıt için verilen süre içinde başvuru yapılmadığı gerekçesiyle getirilen erişim engeli, çoğunluğu gençlerden oluşan kitlenin parlamento binasına yürüyüşüyle sonuçlandı.
Gösteriler sırasında polis tazyikli su, göz yaşartıcı gaz ve gerçek mühimmat kullandı; olaylarda 31 kişi hayatını kaybetti, 1000'den fazla kişi yaralandı. Hükümet sosyal medya yasağını kaldıracağını açıkladı; İçişleri Bakanı Ramesh Lekhak, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Ramnath Adhikari ve Su Tedarik Bakanı Pradeep Yadav istifa ettiklerini duyurdu.
Siyasi belirsizlik sürüyor
Başbakan Oli'nin istifasının ardından siyasi belirsizlik devam ediyor. Protestocular kendi içindeki fikir ayrılıkları nedeniyle geçici hükümeti yönetecek aday konusunda ortak bir isim belirleyemedi. Artan şiddet nedeniyle bazı bakanlar konutlarından helikopterle tahliye edildi ve Nepal ordusu ülke genelindeki güvenlik önlemlerini artırdı.
Basın kaynaklarından The Kathmandu Post ve resmi açıklamalarda yer alan bilgiler, ülkenin güvenlik ve siyasi krizinin henüz çözüme kavuşmadığını gösteriyor. 9 Eylül'de Nepal Başbakanlık Ofisi, Başbakan Oli'nin istifa ettiğini duyurmuştu.
