Ortaokul öğrencilerinden yenilikçi deprem çözümü
TOLGA YANIK - Ortaokul öğrencileri tarafından geliştirilen ve TEKNOFEST başta olmak üzere birçok yarışmada ödüle layık görülen "Depreme Karşı 5 Aşamalı Çözüm", basınca dayanıklı özel sistemiyle binaların dayanıklılığını artırmayı hedefliyor.
Projenin temeli ve aşamaları
Proje, öğretmen Yusuf Sezikli danışmanlığında öğrenciler Dora Doğan, Fahri Demir Şentürk ve Yusuf Ömer Demir tarafından geliştirildi. Proje kapsamında mevcut veya yeni binaların temeline uygulanacak beş aşamalı sistemle, kullanılan oobleck adlı malzeme depremin oluşturduğu kuvveti esnetip dağıtarak yapının üst kısımlarına iletilmesini engelliyor.
Dora Doğan, projenin ilk aşamasında Leonardo Da Vinci'nin köprüsünü binanın temeline ters şekilde yerleştirdiklerini; ikinci aşamada ise köprünün üzerine çelikten daha güçlü karbon fiber serdiklerini anlattı. Üçüncü aşamada, kendi ürettikleri betona agrega taşı, çelik tel, araba lastiği, kum, çimento ve D40 malzemelerini eklediklerini, ilerleyen aşamalarda ise oobleck'in katılaştırılmış halini uyguladıklarını söyledi.
Oobleck ve malzeme inovasyonu
Fahri Demir Şentürk, oobleck'i "bir oyun hamuru"na benzeterek, "Bunu katılaştırmak istedik ve su yerine sıvı silikon ekledik. Bu malzeme dayanıklı ve sert bir vuruş yapmış olsanız bile arkasında bu vuruşu hissettirmiyor." ifadelerini kullandı.
Test süreci ve dikkat çekici sonuç
Şentürk, projede kullandıkları malzemeyi bir üniversitede test ettirdiklerini anlattı: "Pres makinesinin içine koyduk. Test sürecinde profesörler vardı. Basınç testinde '1 ton kaldırırsa sevinebilirsiniz' dediler. Malzemeyi makineye koyduk, 1, 2, 3 ton diye devam etti. 17 tona kadar çıktı. 17 tona vardığında testteki profesörler içeriye girdi, bakmaya başladılar ve çok şaşırmışlardı."
Ödüller, tanıtımlar ve gelecek planları
Proje, TEKNOFEST Adana İnsanlık Yararına Teknoloji Yarışması Afet Yönetimi kategorisinde birincilik, 11. Başakşehir Living Lab İnovasyon Yarışması'nda ise ikincilik ödülü aldı. Ayrıca TEKNOFEST İstanbul'da İstanbul Valiliği standında da tanıtıldı. Şentürk, testlerin ardından projeyi geliştirdiklerini ve TEKNOFEST'te birincilik elde ettiklerini ifade etti.
Yusuf Ömer Demir, geliştirdikleri D40 malzemesinin testte herkesi şaşırttığını, projeyle ilgili olarak TÜBİTAK'a başvurduklarını ve patent almayı düşündüklerini kaydetti. Demir, projenin teknik anlatımının zor olduğunu; Dora'nın hazırladığı minyatür evlerin anlatımı kolaylaştırdığını belirtti. Ayrıca TEKNOFEST jürisinin proje sunumundan sonra şaşırdığını ve etkinliğin gençlerin hayallerini gerçekleştirdiğini vurguladı.
Okul yönetiminin görüşü
Gökkuşağı Koleji Kampüs Müdürü Makbule Ateş, öğrencileri erken yaşta yeteneklerine göre proje üretmeye yönlendirdiklerini, öğrencilerin akademik başarısının yanı sıra bilişsel, sosyal ve teknolojik gelişimini desteklemeyi hedeflediklerini söyledi. Ateş, depreme yönelik bu projenin hem insana fayda sağlayan hem de geleceğe güven veren bir yenilik olduğunu belirtti.
Ortaokul öğrencilerin Dora Doğan (solda), Fahri Demir Şentürk (ortada) ve Yusuf Ömer Demir (sağda) tarafından geliştirilen ve TEKNOFEST başta olmak üzere çeşitli yarışmalarda ödüle layık görülen "Depreme Karşı 5 Aşamalı Çözüm" projesi, basınca dayanıklı özel sistemiyle binaları güçlendirmeyi hedefliyor.
