Profesör: Antioksidan ve Vitamin Takviyeleri Ömrü Kısaltıyor
JAMA meta-analizi: Beta-karoten, A ve E vitaminleri ölüm riskini artırıyor
Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Şevket Özkaya, yaygın kullanılan antioksidan ve vitamin takviyelerinin sağlıklı yaşam yerine yaşam süresini kısalttığını belirtti. Özkaya, bu takviyelerin etkilerinin son yıllarda yapılan bilimsel çalışmalarla sorgulandığını söyledi.
Antioksidanların A vitamini, E vitamini, koenzim Q10, beta-karoten ve asetil-sistein gibi maddeler içerdiğini hatırlatan Özkaya, uzun süredir bu maddelerin serbest radikalleri yok ederek yaşlanmayı geciktirdiği yönündeki inanışın bilimsel verilerle çürütüldüğünü vurguladı.
Son 20 yılda yapılan büyük ölçekli araştırmalar ve The Journal of the American Medical Association (JAMA) dergisinde yayımlanan kapsamlı bir meta-analiz, antioksidan takviyelerin yaşlanmayı yavaşlatmadığını ve ölüm oranlarını düşürmediğini gösterdi. Meta-analizde antioksidan takviyesi alan kişilerde ölüm riskinin plasebo alanlara göre yüzde 4 daha yüksek olduğu saptandı. Araştırma, beta-karoten, E vitamini ve yüksek doz A vitamini alanlarda ölüm riskinin daha da arttığını; C vitamini ve selenyum için ise herhangi bir yarar gösterilemediğini bildirdi.
Özkaya, bazı takviyelerin kanser riskini artırdığına dair bulgular bulunduğunu belirtti: E vitamini takviyesinin erkeklerde prostat kanseri riskini artırdığı, A vitamini takviyelerinin kemik kırığı riskini yükselttiği çalışmalarda rapor edildi. Antioksidanların kanser hücrelerinin fazla ürettiği serbest radikalleri etkisiz hale getirerek bazen kanser hücrelerinin işine yarayabileceğini vurguladı ve bu nedenle kanser hastalarına genellikle antioksidan takviyeleri önerilmediğini söyledi.
Yaşlanmanın sadece oksidatif hasardan ibaret olmadığını, çok daha karmaşık biyolojik mekanizmaların sürece dahil olduğunu belirten Özkaya, antioksidan takviyelerle ilgili inancın aşırı basitleştirilmiş bir yaklaşım olduğunu ifade etti.
Prof. Dr. Özkaya, antioksidan eksikliği olan kişilerin hekim kontrolünde bu maddeleri kullanmasının faydalı olabileceğini ancak sağlıklı bireylerin yüksek doz takviye kullanımının herhangi bir yarar sağlamadığını vurguladı. Özkaya'nın ifadeleri şöyle: "Beta karoten, A vitamini ve E vitamini tek başına veya diğer antioksidanlarla birlikte kullanıldığında ölüm oranını artırıyor. C vitamininin ömrü uzattığına dair hiçbir kanıt yok."
Sağlıklı alternatifler: Sağlık Bakanlığı hizmetleri
Özkaya, kontrolsüz takviyeler yerine Sağlık Bakanlığı'nın sunduğu ücretsiz hizmetlere yönelmenin önemine dikkat çekti. Sağlıklı Hayat Merkezlerinin hemen hemen her ilçede bulunduğunu belirterek, vatandaşların bu merkezlerde diyetisyen, psikolog ve fizyoterapist gibi uzmanlardan ücretsiz destek alabileceğini söyledi. Bu merkezlerin sağlığı güçlendirici ve hastalıklardan koruyucu tedbirler almak için bir kaynak olduğunu ekledi.
GÖĞÜS HASTALIKLARI UZMANI PROF. DR. ŞEVKET ÖZKAYA, SON YILLARDA YAYGIN ŞEKİLDE KULLANILAN ANTİOKSİDAN VE VİTAMİN TAKVİYELERİYLE İLGİLİ ÇARPICI AÇIKLAMALARDA BULUNDU. ÖZKAYA, SAĞLIKLI YAŞAM VE YAŞLANMAYI GECİKTİRME AMACIYLA KULLANILAN BU TAKVİYELERİN TAM TERSİNE, YAŞAM SÜRESİNİ KISALTTIĞININ BİLİMSEL OLARAK KANITLANDIĞINI SÖYLEDİ.
