TİHEK Paneli: 'Yaşlı Hakları ve Hak Temelli Yaklaşımlar' Açılışı Yapıldı
Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (TİHEK) Başkanı Fahrettin Altun, 'Yaşlı Hakları ve Hak Temelli Yaklaşımlar: Koruma ve Politika Perspektifleri' panelinin açılış konuşmasında, yaşlı bireylerin hak temelli yaklaşımla korunması ve toplumda farkındalığın artırılmasının önemine vurgu yaptı.
Altun'un Mesajı ve Rehber Duyurusu
Altun, panelin öncelikli amacını, yaşlı haklarını müzakere etmek, alandaki ayrımcılık ve diğer sorunları tespit ederek çözüm yolları geliştirmek olarak özetledi. Dünya Yaşlılar Günü'nün kutlandığı hafta olduğunu belirten Altun, TİHEK'in hazırladığı 'Yaşlılar İçin Hak Temelli Rehber''i kamuoyuna sunduklarını duyurdu.
Altun, BM 2024 verilerine atıfta bulunarak dünya genelinde 65 yaş üstü nüfusun 833 milyon1,5 milyar yaşlı nüfus öngörüldüğünü aktardı. Türkiye içinse son 5 yılda yaşlı nüfusun yüzde 20'den fazla arttığını ve bugün sayının 9 milyonu geçtiğini vurgulayarak demografik dönüşümün önemine işaret etti.
Hak Temelli Yaklaşım ve Toplumsal Katılım
Altun, yaşlanmayla birlikte insan hakları gündemine yeni başlıkların eklendiğini belirterek, bakım hizmetlerine erişim, toplumsal hayata ve kamusal alana katılım, güvenlik ve yaşam boyu öğrenme gibi konuların evrensel insan hakları bileşenleri haline geldiğini söyledi.
Altun ayrıca, 'Ne yazık ki yaşlılar tüm dünyada, yaşa bağlı önyargılar nedeniyle ayrımcılığa maruz kalabilmekte. Hak ihlallerinde gerekli destek mekanizmalarına ulaşmakta zorluk çekmekte, sömürü, şiddet, ihmal, istismar ve kötü muamele ile karşı karşıya kalabilmektedir. Maruz kaldığımız küresel kültürel hegemonya, yaşlanma biçimlerini tek-tipleştirmekte, yaşlı bireyleri kimliksizleştirmekte ve onların özgün hikayelerini değersizleştirmektedir. Bize düşen, yaşlıları nesneleştiren, pasifleştiren bu yaklaşım karşısında onların haklarını, onurlarını, korumak, toplumsal katılımlarını güçlendiren bir anlayışı hakim kılmak ve buna uygun somut politikaların hayata geçmesine yönelik çalışmalar yapmaktır.' sözleriyle yaşa dayalı önyargılar ve mücadele gereğine dikkat çekti.
TİHEK'in Rolü ve Uygulamaları
Kurumun misyonu çerçevesinde TİHEK'in eğitim, bilgilendirme ve farkındalık faaliyetleri yürüttüğünü belirten Altun, kurumun şimdiye kadar birçok rehber ve rapor hazırladığını söyledi. Yaşlı haklarına ilişkin bilgilendirme ve farkındalığı artırma, yaş ayrımcılığıyla mücadele, mevzuat çalışmaları, uluslararası iş birliklerini geliştirme ve bağımsız izleme kurumlarına yapılan başvuruların yaş bazında ayrıştırılması gibi görevlerin üstlenildiğini aktardı.
Altun, yaşa dayalı ayrımcılığın yasak olduğunu ve yaş nedeniyle ayrımcılığa uğrayan herkesin TİHEK'e başvuru hakkına sahip olduğunu vurguladı. Başvuruların titizlikle incelendiğini ve Kurulda karara bağlandığını söyledi.
TİHEK'in ayrıca ulusal önleme mekanizması görevini yürüttüğünü belirten Altun, huzurevleri ile yaşlı bakım ve rehabilitasyon merkezlerine haberli ve habersiz ziyaretler düzenlediklerini; ceza infaz kurumları, nezarethaneler ve geri gönderme merkezlerinde yaşlı bireylerin karşılaşabileceği hak ihlallerini titizlikle incelediklerini ve raporladıklarını ifade etti.
Panelin Hedefleri ve Katılımcılar
Altun, panelde hızla artan yaşlı nüfusun sağlık, sosyal hizmetler, güvenlik ve dijital erişim gibi çok boyutlu ihtiyaçlarının birlikte analiz edileceğini ve yaşlı bireylerin haklarının korunması ile yaşam kalitelerinin artırılması konusunda toplumsal farkındalık oluşturulmasının hedeflendiğini belirtti.
Panelin oturum başkanlığını TİHEK Üyesi Selma Öztürk Pınar üstlendi. Programda ayrıca Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürü Dr. Yasin Akar, Doç. Dr. Şerif Esendemir ve Doç. Dr. Burcu Özdemir Ocaklı panelistler arasında yer aldı.
Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (TİHEK) Başkanı Fahrettin Altun, TİHEK tarafından düzenlenen "Yaşlı Hakları ve Hak Temelli Yaklaşımlar: Koruma ve Politika Perspektifleri" paneline katılarak açılış konuşması gerçekleştirdi.
