Trabzon'un 170 Yıllık Afet Kayıtları Gün Yüzüne Çıktı
KTÜ sempozyumunda vahim tablo: seller, heyelanlar ve can kayıpları
Araştırmacı-yazar Fatih Erol, Karadeniz Teknik Üniversitesi'nde düzenlenen 'Afet Bilinci: 100 Yıllık Deneyim ve Geleceğe Bakış Sempozyumu' kapsamında, 'Geçmişten Günümüze Trabzon’da Doğal Afetler' kitabı çerçevesinde Trabzon'un 1800-2025 dönemine ilişkin verileri açıkladı.
Erol, son 170 yılda Trabzon'da can ve mal kaybı ile sonuçlanan olayların sayısını şu şekilde verdi: 46 heyelan, 39 sel/taşkın, 19 çığ, 16 fırtına ve 1 deprem.
Can kayıplarının dağılımı ise şöyle: 371 kişi sellerde, 142 kişi heyelanlarda, 85 kişi çığ düşmesi sonucu, 76 kişi fırtına ve olumsuz hava koşulları nedeniyle ve 3 kişi 1939 Erzincan depremi etkileri nedeniyle hayatını kaybetti. Erol, 'Trabzon’da en çok heyelan oluyor ama en çok can kaybı sellerde yaşanıyor' dedi.
Erol, tarihe geçen altı büyük felaketi de anlattı: 1909 Tabakhane Sel Felaketi'nde 15 kişi hayatını kaybetti; 1929 Solaklı Felaketi'nde resmi rakamlara göre 148 kişi öldü, 2.211 bina yok oldu ve taş köprüler tamamen yıkıldı. 1990 Trabzon Seli'nde 56 kişi öldü, bin 5 ev ve 82 işyeri yıkıldı. 1998 Beşköy seli'nde 47 kişi yaşamını yitirdi; heyelanla kapanan derenin patlaması sonucu beldenin büyük bölümü yok oldu. 1988 Maçka-Çatak Heyelanı'nda 55 kişi öldü ve bir kişinin cesedine hala ulaşılamadı. 1959 Büyük Sel'de 17 kişi öldü, Araklı, Yomra, Maçka ve diğer ilçelerde büyük yıkım yaşandı; Çaykara'dan yüzlerce aile göç ettirildi.
Kuru dere yataklarına dikkat
Erol, özellikle kırsal mahallelerdeki 'ırmak' olarak adlandırılan kuru dere yataklarına ilişkin uyarılarda bulundu: 'Kırsal mahallelerimizde kadimden beri gelen kuru dere ve ırmaklara çok dikkat etmek gerekir. Halkımızın ırmak dediği bu yan dereciklerin bir taşkında coğrafyanın fazla suyunu ana dereye taşıyan drenaj kanalları hükmündedir. Kapatılmamaları, kesitlerinin daraltılmaması, önlerinin kesilmemesi gerekir. Hatta mevcutta akış halindeki küçük debilerine bile aldanmamak gerekir.'
Erol, 1929 seliyle ilgili dönemin kaydından bir alıntı da paylaştı: 'Abdest alınamayacak kadar küçük bir ırmak 150 yaşındaki gürgen ağacını götürdü'.
ARAŞTIRMACI-YAZAR FATİH EROL, SON 170 YILDA TRABZON’DA CAN VE MAL KAYBI İLE SONUÇLANAN 46' HEYELAN, 39 SEL/TAŞKIN, 19 ÇIĞ, 16 FIRTINA VE 1 DEPREM OLAYI YAŞANDIĞINI SÖYLEDİ.
