Ali Sadık: Türkiye, Sudan'ın yeniden inşasında ilk ve tek ülke
Eski Sudan Dışişleri Bakanı Ali Sadık, Ankara'da düzenlenen söyleşide ülkesindeki çatışmaları ve uluslararası aktörlerin rolünü değerlendirdi. Sadık, Türkiye'nin Sudan'a sağladığı desteği vurgulayarak "Sudan halkı Türklere çok müteşekkir" ifadesini kullandı.
Söyleşinin düzeni ve katılımcılar
Etkinlik, Orta Doğu Vakfı ve Afrika Vakfı işbirliğiyle gerçekleştirildi. Moderatörlüğünü Afrika Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Köse yaptı; panele eski bakan Ali Sadık ve çeşitli davetliler katıldı.
Çatışmanın dinamikleri ve HDK'nin rolü
Sadık, 2023'te patlak veren çatışmaların iç dinamiklerini, barış müzakerelerine engel teşkil eden unsurları ve ülkenin siyasi istikrarına giden olası yolları anlattı. Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK)'nin orduda entegre olmayı reddetmesinin taraflar arasında sürtüşme yaratan ana nedenlerden biri olduğunu belirtti ve HDK'nin çatışmaların başlangıcında altyapı ile sivil yerleşimleri hedef aldığını ifade etti.
Sadık ayrıca, Sudan bağımsızlığından önce istikrarı bozmak isteyen başlıca aktör olarak İsrail'i işaret etti. Sudan'ın 1956'da İngiltere'den bağımsızlığını kazandığında güçlü bir ekonomi devraldığına dikkat çekti.
Uluslararası tepkiler ve çözüm önerileri
Sadık, Arap Birliği ve İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT)'nin Sudan'a destek sağlamada etkisiz kaldığını, Birleşmiş Milletler (BM)'in ise çağrı düzeyinde kaldığını savundu. Sudanlılar için çatışmaların sona erdirilmesinin tek yolunun "HDK'yi askeri olarak mağlup etmek" olduğunu söyledi.
Türkiye ile işbirliği ve insani yardımlar
Sadık, Sudan'daki istikrarın tüm Afrika için önemine işaret ederek Türkiye'nin Sudan hükümetiyle çeşitli alanlarda işbirliği yaptığını belirtti. Türkiye'den gelen yardım kargolarının yerinden edilmiş kişilere ulaştığını kaydeden Sadık, "Savaşın ardından Sudan'ın yeniden inşası konusundan bahsediyorsak, akla gelen ilk ve tek ülke Türkiye." dedi.
Sudan'daki mevcut durum
Sudan, 15 Nisan 2023'ten bu yana ordu ile HDK arasındaki şiddetli çatışmalara sahne oluyor. Darfur bölgesinin 5 eyaletinden 4'ünü kontrol eden HDK, son eyalet olan Kuzey Darfur'un merkezi Faşir'i 1 yılı aşkın süredir kuşatıyor; ordu ve müttefik güçler ise şehri savunmaya devam ediyor.
BM verilerine göre çatışmalar, dünyanın en büyük yerinden edilme krizine yol açtı; 11 milyondan fazla kişi ülke içinde yerinden edilirken yaklaşık 4 milyon kişi komşu ülkelere geçti. Sudan ordusu, 20 Mayıs'ta başkent Hartum'un tamamının kontrolünü sağlarken, HDK ülkenin batısına yönelmişti.
Öte yandan, HDK İkinci Komutanı Abdurrahim Hamdan Dagalu, ayrılıkçı Sudan Halk Kurtuluş Hareketi-Kuzey (SPLM-N) lideri el-Hılu, HDK'ye destek veren siyasi güçler ve silahlı grup temsilcileri 18 Şubat'ta Kenya'nın başkenti Nairobi'de toplanmış; 26 Temmuz'da "paralel" hükümet kurulduğunu açıklamıştı.
Ankara'da, Orta Doğu Vakfı ve Afrika Vakfı işbirliğinde Sudan'da devam eden siyasi ve insani kriz üzerine söyleşi düzenlendi. Afrika Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Köse'nin moderatörlüğünde yapılan söyleşiye, eski Sudan Dışişleri Bakanı Ali Sadık (sağ 2) ve davetliler katıldı. Sadık, burada konuşma yaptı.
