Wei Xiadong İstanbul'da 15. Beş Yıllık Plan ve Türkiye ile İş Birliğini Anlattı
Çin Halk Cumhuriyeti İstanbul Başkonsolosu Wei Xiadong, DEİK’in düzenlediği "Çin’in 15. Beş Yıllık Kalkınma Planı’nın Anlaşılması ve Türkiye-Çin Ekonomik İlişkilerine Yansıması" başlıklı etkinlikte planın önceliklerini ve Türkiye ile iş birliği alanlarını değerlendirdi.
Etkinliğin ana teması ve açılış
Başkonsolos Wei, açılış konuşmasında Ali Kibar'a teşekkür ederek üç hafta önce gerçekleştirilen Çin Komünist Partisi Komitesi 4. genel kurul toplantısının 15. Beş Yıllık Plan’ı formüle ettiğini hatırlattı. Wei, "15. Beş Yıllık Plan’ın özünü anlamak, Çin’in önümüzdeki beş yıldaki gelişimini kavramak için 'altın anahtar' görevi görüyor" dedi.
15. Beş Yıllık Plan'ın 7 önceliği
Wei, plan çerçevesinde ekonomik ve sosyal kalkınmada belirlenen yedi önceliğe dikkat çekti. Planla ilgili hedefler arasında yüksek kaliteli kalkınma, bilim ve teknoloji alanında öz yeterlilik, kapsamlı reformlar, kültürel-etnik ilerlemeler, yaşam kalitesinin yükseltilmesi, yeşil enerjiye geçiş ve ulusal güvenliğin güçlendirilmesi yer alıyor.
Yüksek kaliteli kalkınma ve geleceğin endüstrileri
Wei, "İlk hedefimiz yüksek kaliteli kalkınmada kayda değer ilerlemedir" ifadelerini kullanarak, Çin’in önümüzdeki 5 yılda daha modernize bir sanayi sistemi kuracağını belirtti. Wei, "Yeni enerji, yeni hammadde, uzay ve alçak irtifa ekonomilerinin gelişmekte olan endüstriler olduğunu" ve "Kuantum teknolojisi, biyo-üretim, hidrojen ve füzyon enerjisi, beyin-bilgisayar arayüzü, bedensel zeka ve 6. nesil mobil iletişim ağının ise geleceğin endüstrileri olduğunu" vurguladı.
Bilim ve teknoloji ile karşılıklı güçlenme
Bilimsel araştırmalar ve orijinal inovasyon kapasitesinin güçlendirileceğini söyleyen Wei, teknoloji geliştirme ortamının açık ve adil olacağını belirtti. Wei ayrıca, "Çin ve Türkiye’nin teknolojide öz yeterlilik konusunda birbirini güçlendirdiği" somut örnekleri paylaştı: C919 uçağı'nda Türk şirketi Keyvan Havacılık tarafından sağlanan navigasyon verilerinin kullanılması, Huawei’nin 5G çalışmasında Türk matematikçi Erdal Arıkan'ın katkılarının uygulanması ve İstanbul’da düzenlenen ileri malzemeler sempozyumu bu örnekler arasında gösterildi.
Reformlar, yatırım ortamı ve vize kolaylıkları
Wei, reformlarla yabancı yatırım için olumsuz listenin kısaltılacağını ve Türk şirketlerinin Çin’de daha özgür bir yatırım ortamı bulacağını söyledi. Başkonsolosluk faaliyetlerine değinerek, bu yıl işlenen vize sayısının geçen yılın toplamına ulaştığını ve 2023’ün iki katına çıktığını belirtti; konsolosluğun ödeme kolaylıkları ve vize hizmetleri ile halklar arası etkileşimi güçlendirmeye devam edeceğini aktardı.
Kültür, turizm ve tarım ürünleri
Wei, kültür endüstrilerinin uluslararası etkileşimi artıracağını belirterek İstanbul’da sergilenen "Efsanevi Bir Manzara Resminin Yolculuğu" gösterisinin yoğun ilgi gördüğünü hatırlattı. Ayrıca, yaşam kalitesinin yükselmesiyle Çinli tüketicilerin talebinin artacağını ve Türk kuru meyveleri, zeytinyağı ve balı gibi ürünlerin Çin e-ticaret platformlarında popüler hale geldiğini söyledi. Wei, Çin’in tüketim artışıyla birlikte Türk tarım ürünlerinin Çin pazarına daha fazla gireceğini ve turizmde Çinli ziyaretçi sayısının artacağını öngördü.
Yeşil enerji ve ikili iş birliği
"Yeşil enerjiye geçiş Çin’in yüksek kaliteli kalkınması için kaçınılmaz bir yol olmasının yanı sıra Türkiye ve Çin arasındaki iş birliği için de yeni bir alandır" diyen Wei, fotovoltaik enerji, rüzgar enerjisi ve yeni enerji taşımacılığı gibi alanlarda iş birliğinin artacağını söyledi.
Güvenlik: "Terörsüz Türkiye" vizyonuyla uyum
Ulusal güvenlik başlığında Wei, "Çin Türkiye’nin 'Terörsüz Türkiye' vizyonuyla güçlü bir şekilde uyum içinde ulusal güvenlik ve sosyal istikrar başlıklarına büyük önem atfediyor" dedi. Wei, terörle mücadele, güvenlik uygulamaları ve siber güvenlikte iş birliğinin derinleşmesinin bölgesel barışa katkı sağlayacağını vurguladı.
Somut ekonomik iş birlikleri ve finansal adımlar
Wei, iki ülke arasındaki iş birliğinin somut örneklerine değinerek haftalık doğrudan uçuş sayısının 42’den 98’e çıkarılacağını bildirdi. Ayrıca, Çin Merkez Bankası’nın Türk Hava Yolları için toplam 2,9 milyar Çin yuanı (yaklaşık 408,5 milyon ABD doları) tutarında beş yıllık finansman anlaşması imzaladığını; Çin Halk Bankası ile Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası arasındaki 35 milyar Çin yuanı/189 milyar Türk Lirası takas ölçeğinin korunarak üç yıllık ikili yerel döviz takas anlaşmasının yenilendiğini; ve Çin Sanayi ve Ticaret Bankası’nın 17 Kasım tarihinde İstanbul’da "Türk-Çin yuanı Takas Bankası"nı resmen faaliyete geçireceğini aktardı.
İş dünyasından Türkiye perspektifi
Türk girişimci Dr. Ahmet Faruk Işık, Çin’e güvenmenin geleceğe güvenmek olduğunu belirterek, Başkonsolosluğun politika trendlerini yorumlamaya ve pratik iş birliği platformları oluşturmaya devam edeceğini söyledi. Işık, gelecek yıl diplomatik ilişkilerin 55. yıldönümünün kutlanacağını anımsatarak iki ülke arasındaki pratik iş birliğinin ilerletilmesi çağrısı yaptı.
Sonuç: Wei Xiadong’un sunumu, 15. Beş Yıllık Plan’ın ekonomik, teknolojik, çevresel ve güvenlik odaklı hedeflerinin Türkiye ile çok boyutlu iş birliği fırsatları sunduğunu ortaya koydu. Çin-Türkiye ilişkilerinde yatırımlar, teknoloji paylaşımı, yeşil enerji ve güvenlik iş birliği önümüzdeki dönemde öne çıkacak başlıklar olarak öne çıkıyor.
İSTANBUL (İHA) - ÇİN HALK CUMHURİYETİ İSTANBUL BAŞKONSOLOSU WEİ XİADONG, "ÇİN TÜRKİYE’NİN ‘TERÖRSÜZ TÜRKİYE’ VİZYONUYLA GÜÇLÜ BİR ŞEKİLDE UYUM İÇİNDE ULUSAL GÜVENLİK VE SOSYAL İSTİKRAR BAŞLIKLARINA BÜYÜK ÖNEM ATFEDİYOR. ÜLKELER ARASINDAKİ TERÖRLE MÜCADELE VE GÜVENLİK ALANINDAKİ İŞ BİRLİĞİNİN SÜREKLİ DERİNLEŞTİRİLMESİ, BÖLGESEL BARIŞ VE İSTİKRARA DAHA FAZLA KATKI SAĞLAYACAKTIR" DEDİ.
