Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), erken emeklilik konusunda merakla beklenen yeni düzenlemeleri duyurdu. Milyonlarca çalışanın hayalini süsleyen Fiili Hizmet Süresi Zammı (FHSZ) düzenlemesi köklü bir değişime uğradı. Mayıs 2025 itibarıyla yürürlüğe girecek olan yeni sistem, belirli meslek grupları için avantajlar sunsa da, diğer birçok meslek için erken emekliliği tamamen ortadan kaldırıyor.
Yeni Yıpranma Payı Düzeni ve Meslek Kodu Listesi
SGK'nın yayımladığı 98 sayfalık meslek kodu listesi, 47 ile 51 yaşları arasında emekli olmayı bekleyenleri doğrudan etkiliyor. Artık yıpranma payından faydalanmak için sadece tehlikeli veya ağır işlerde çalışmak yeterli olmayacak; çalışanın, bu işteki riskleri fiilen taşıyan görevlerde bulunması da şart. Bu değişiklik, geçmişte ağır sanayi ve madencilik sektörlerinde çalışan destek personelini kapsam dışına almaktadır. Örneğin, bir maden ocağında idari ofiste çalışan bir muhasebeci artık bu haktan yararlanamayacak.
Hangi Meslek Grupları Etkilenecek?
Yeni düzenlemeyle FHSZ hakkını kaybeden meslekler arasında şunlar bulunmaktadır:
- Belediye başkanları
- Muhasebeciler ve mali danışmanlar
- Uluslararası ticaret uzmanları
- Spor kulübü yöneticileri
- Barlarda çalışan personel
- Balık toptancıları
- Şirketlerdeki danışmanlar ve sekreterler
- Aşçılar, çaycılar ve hizmetliler
- Bekçiler (Emniyet ve TSK personeli hariç)
Yıpranma Payından Yararlanmaya Devam Eden Meslekler
SGK'nın bu yeni adımı bir tasfiye olarak yorumlansa da, düzenlemenin amacı, yıpranma payı hakkını gerçek sahiplerine teslim etmek olarak belirlenmiştir. Yıpranma payı avantajıyla daha erken emekli olma hakkı devam eden başlıca meslekler şunlardır:
- Yer altı madenciliği: Sadece yer altında fiilen üretim ve kazı işlerinde çalışanlar.
- Demir-Çelik Sanayii: Yüksek fırınlarda ve ağır metalürji süreçlerinde görev alan işçiler.
- Asit ve Cıva Üretimi: Kimyasal risklere maruz kalan çalışanlar.
- Sağlık Personeli: Doktor, hemşire, röntgen teknisyeni gibi insan sağlığıyla ilgilenenler.
- Güvenlik Güçleri: Emniyet, jandarma, sahil güvenlik ve MİT mensupları.
- Basın Mensupları: Gazeteciler ve TRT çalışanları.
- İtfaiye ve Yangın Söndürme Erleri: Canları pahasına görev yapan itfaiyeciler.
- Ceza İnfaz Kurumu Personeli: Gardiyanlar ve diğer görevliler.
- Türk Silahlı Kuvvetleri Personeli: Askeri personel.
Meslek Kodu Denetimi
Yeni düzenlemenin sorunsuz işlemesi için SGK, meslek kodu denetimi mekanizmasını devreye soktu. Nisan 2025 dönemi bildirgeleri Mayıs ayında yapıldığında, işverenlerin çalışanlarını bildirirken kullandıkları meslek kodları sıkı denetimden geçecek. Eğer bir çalışanın meslek kodu, FHSZ kapsamında olmayan bir işi gösteriyorsa, sistem bu bildirimi otomatik olarak reddedecek.
