Koronavirüs salgınıyla birlikte aşı karşıtlığı da arttı. Bu da boğmaca gibi önlenebilir hastalıkların yayılmasına neden oldu. Boğmaca, bebeklerde ölüme bile yol açabilen ciddi bir solunum yolu enfeksiyonudur. Boğmacadan korunmanın tek yolu aşıdır. Peki boğmaca nedir, nasıl bulaşır, nasıl tedavi edilir? İşte boğmaca hakkında bilmeniz gerekenler…
BOĞMACA NEDİR?
Boğmaca, solunum yollarını etkileyen ve haftalarca süren şiddetli öksürük krizlerine neden olan bulaşıcı bir hastalıktır. Bordetella pertussis adlı bakterinin sebep olduğu bu hastalık, her yaştan insanda görülebilir; ancak en çok bir yaşın altındaki bebekleri tehdit eder.
Boğmaca, zatürre, beyin iltihabı, havale, nefes durması gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilir ve ölüme neden olabilir. Dünyada her yıl yaklaşık 300 bin kişi boğmacadan hayatını kaybediyor.
BOĞMACA NASIL BULAŞIR VE NASIL ANLAŞILIR?
Boğmaca, öksüren ve hapşıran kişilerin havaya saçtığı damlacıklarla bulaşır. Hastalığın kuluçka dönemi 7-42 gündür. Bu dönemde hastada hiçbir belirti yoktur. Aynı evde yaşayanlarda bulaşma oranı yüzde 90’dır.
Boğmaca, başlangıçta nezle, burun akıntısı, hafif ateş gibi belirtilerle ortaya çıkar. Sonra öksürük krizleri başlar. Öksürük krizi sonrası kusma, morarma, bayılma, gözlerde kanama gibi durumlar görülebilir. Öksürük ortalama 6 hafta sürer; ancak bazı çocuklarda 10 haftadan daha uzun sürebilir.
BOĞMACA NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Boğmacanın tanısı, hastanın belirtileri, fizik muayenesi ve laboratuvar testleriyle konulur. Boğmacanın tedavisinde antibiyotikler kullanılır. Ancak antibiyotikler, hastalığın erken döneminde başlanırsa etkili olur.
Öksürük krizleri başladıktan sonra antibiyotiklerin faydası azalır. Bu nedenle boğmacanın en iyi tedavisi korunmadır. Boğmacaya karşı aşı, hastalığı önlemede en etkili yöntemdir.
Boğmaca aşısı, karma aşı kapsamında rutin olarak bebeklere uygulanır. Bebekler, 2, 4 ve 6 aylıkken üç doz aşı yapılır. 18. ayda ve 4-6 yaşlarında iki doz daha aşı yapılır. 11-12 yaşlarında bir doz daha aşı yapılır.
Yetişkinlerin de 10 yılda bir aşılarını yenilemeleri gerekir. Özellikle hamile kadınlar, küçük çocuklarla temas eden sağlık çalışanları, öğretmenler, kreş personeli gibi kişilerin aşı olmaları önemlidir.
BOĞMACADAN NASIL KORUNURUZ?
• Öksüren ve hapşıran kişilerden uzak durun.
• Ellerinizi sık sık yıkayın veya dezenfekte edin.
• Ağız ve burnunuzu tek kullanımlık mendille kapatın.
• Bağışıklık sisteminizi güçlendirin.
• Bol sıvı tüketin ve dinlenin.
