Uykuya Geçişin Sıra Dışı Yolu: Bilimden Desteklenen 'Cırcır Böceği' Yöntemi!
Uykuya dalmak, her birey için kişisel bir deneyim sunan karmaşık bir süreçtir. Birçoğumuz hemen uykuya geçebilirken, diğerleri için bu, bir mücadele haline dönüşebilir. Bilim dünyası, uyku düzenini anlamak ve kolaylaştırmak adına çeşitli yöntemleri incelemeye devam ediyor. Son dönemde ilgi çeken bir yöntem ise 'cırcır böceği' yöntemi olarak adlandırılıyor ve bu metodun uyku geçişini hızlandırmada bilimsel destek bulunuyor.
Nöroloji Uzmanı Doç. Dr. Belma Doğan Güngen ile gerçekleştirilen bir röportajda, 'cricketing' adı verilen bu benzersiz yöntemin detayları gün yüzüne çıkıyor. İnsanların bilinçli ya da bilinçsiz bir şekilde ayaklarını birbirine değdirerek uykuya dalmalarını sağlayan bu yöntem, özellikle TikTok platformunda paylaşılan bir video ile geniş kitlelere ulaştı.
ABD'de yayınlanan Bustle dergisinin bir haberinde, cırcır böceklerinin ayaklarını birbirine sürttükleri sırada çıkardıkları sesin insanları rahatlattığı ve uykuya geçiş sürecini hızlandırdığı ifade ediliyor. TikTok'ta paylaşılan videoda, kullanıcı Marissa, bu tekniği kullanarak 53,4 milyon kez izlenme elde etti. Yorumlarda binlerce kişi, benzer bir yöntemle uykuya geçiş yaptıklarını paylaştı.
Yapılan araştırmalar, vücudun belirli ritüellerle uykuya hazırlandığını ve bu tür alışkanlıkların uyku kalitesini artırabileceğini gösteriyor. 'Cricketing' adı verilen bu yöntem, bilinçli bir tercih olmasa da birçok kişinin uykuya dalma konusundaki doğal eğilimlerini yansıtıyor gibi görünüyor.
Sosyal medya fenomeni Kristen, 426.000'den fazla takipçisine, ayaklarını birbirine sürtme pratiğini keşfettiğini ve bu alışkanlığı farkında olmadan yıllardır sürdürdüğünü açıkladı. "Bu yöntemi yeni öğrendim ve önceden yaptığımı fark etmemiştim" diye belirten Kristen, çektiği videoda takipçilerinin benzer deneyimlerini paylaşmasına neden oldu. Bir takipçi, "Bunu her zaman yaparım ama bu kadar yaygın olduğunu hiç düşünmemiştim" ifadesini kullanırken, başka biri de "Uyumamın tek çözümü bu" şeklinde paylaşımda bulundu. Ayakları birbirine sürtme alışkanlığını çocukluğundan annesinden öğrendiğini belirten bir diğer takipçi ise, "Annem bana rahatlamak ve uykuya geçmek için bunu yapmam gerektiğini söylerdi" dedi.
Fakat bu ritüelin bilimsel bir dayanağı var mı? 'Cricketing' olarak adlandırılan ayakları birbirine sürtme pratiği, gerçekten sinir sistemi üzerinde sakinleştirici bir etkiye sahip olabilir ve vücudun kendi kendini düzenlemesine yardımcı olabilir. Çinli akupunktur uzmanı ve fizyoterapist Dr. Eileen Li, ayakların sinir uçları ve akupunktur noktalarıyla dolu olduğunu ve bu uyarılmış noktaların vücudu sakinleştirmeye yardımcı olabileceğini vurguluyor.
Dr. Li'ye göre, 'LV3 veya Karaciğer 3' ve 'KD1 veya Böbrek 1' adını verdikleri özel iki akupunktur noktası, bu sakinleşme sürecini sağlayan noktalardan sadece ikisi. 'Cricketing' hareketiyle bu noktaları uyararak yapılan bu alışkanlığın, bireyi sakinleştiren tekrarlayıcı bir ritüel haline gelebileceği düşünülüyor. Uykusuzluk problemlerine karşı etkili olan akupunkturun, 'cricketing' hareketiyle benzer bir rahatlatıcı etkisi olabileceği varsayılıyor.
Psikolog Kaelan Jones, bireyin duygusal durumunu düzenlemek için kullandığı davranışları ifade eden bir çözümleme yaparak, ayakları birbirine sürtme hareketinin tamamen fiziksel bir rahatlama, sakinleşme veya kaygı azaltma yöntemi olabileceğini ifade ediyor. Tekrarlayan seslerin, saçları parmağın arasında döndürme gibi hareketlerin, vücut tarafından üretilen doğal ağrı kesicileri ve nörotransmiterleri harekete geçirerek rahatlatıcı bir etkisi olduğu da bilimsel çalışmalarla destekleniyor.
Uykuya dalmakta zorlananlar için bu tür ritüellerin bireysel ve farklı olabileceğini belirten terapist Sydelcis Mendez, stres faktörlerini tanıma ve yönetme becerilerinin kişiden kişiye değişebileceğine vurgu yapıyor. Cricketing hareketi, duygusal düzenleme, stres ve kaygı azaltma konusunda yaygın bir tepki olarak belirginleşiyor.
Uykuya Dalmanın İncelikleri: Nitelikli Uykunun Gizemli Püf Noktaları Açığa Çıkıyor
Uykusuzlukla boğuşanlar için, Nöroloji Uzmanı Doç. Dr. Belma Doğan Güngen, yüksek kaliteli bir uykuya adım atmak adına uyku hijyen terapilerinin kritik öneme sahip olduğunu vurguluyor. Güngen, "Televizyon, tablet, telefon gibi cihazlardan yatmadan önce mavi ışık temasını kesmek, akşam saatlerinde ağır yemekten kaçınmak, uyku alanının tamamen karanlık olması, egzersiz yapmak ancak uyumadan önceki saatlerde egzersizden kaçınmak, kafein tüketimine dikkat etmek ve her gün aynı saatte uyanmak gibi tedbirlere öncelik vermek gerekiyor" diyor.
Son zamanlarda revaçta olan 'cricketing' hareketi, birçok kişinin uykuya hızlı bir şekilde geçmelerine yardımcı olduğunu savunuyor. Bu hareketin gerçekten etkili olup olmadığını sorduğumuzda, Güngen, sosyal medyada görülen uykuya dalma ipuçlarının bazılarının bilimsel temellere dayanabilecek öneriler içerebileceğini ifade ediyor. Cricketing hareketinin neden işe yaradığını şu şekilde anlatıyor: "Bu hareket, bir uyarım işlevi gerçekleştirerek sakinlik ve rahatlatıcı bir durum yaratabilir. Bu durum, bazen ellerde de aynı mekanizma ile işe yarayabilir. Stres anlarında elleri birbirine sürtme eyleminde olduğu gibi parasempatik sistem aktivasyonu, kardiyovasküler sistemde rahatlama, hormonal sistemde özellikle rahatlatıcı hormon sisteminin aktivasyonu gibi bir dizi içsel fizyolojik değişim etkili olduğundan, böyle bir etkiye sahip olabilir."
Doç. Dr. Belma Doğan Güngen, cricketing hareketi haricinde uykuya dalma sürecini kolaylaştırıcı başka önerilere de değiniyor:
1) El bileğindeki akupunktur noktasının uyarılması uyku getirebilir.
2) Sinir sistemi gerginliğini azaltan ve ağrıyı tetiklemeyen sakin bir uyku duruşu uykuya dalma sürecini kolaylaştırabilir.
3) Yatakta uzanarak, sakin ve hoş bir ortamda olduğunuzu düşünerek, özellikle alından başlayarak yüz, boyun, göğüs, bel, bacak ve ayakların sırasıyla gevşediğini hissederek, aynı anda doğru nefes alıp verme pratiğiyle uykuya geçişte rahatlatıcı bir etki yaratılabilir.
4) Sadece basit bir davranış bile uykuya dalma sürecinde önemli bir rol oynayabilir. Size iyi hissettiren bir yatak ve yastık, çarşaf, huzur veren bir müzik, doktor önerisi ile alerjisi olmayan esansiyel yağlar gibi faktörler, uyku kalitesini destekleyebilir.
