Avro/Dolar Paritesindeki Yükseliş Türk İhracatçısına Avantaj Sağlıyor
ALİ CANBERK ÖZBUĞUTU - ABD Merkez Bankası (Fed) kaynaklı artan faiz indirimi beklentileriyle dolar endeksindeki zayıflama, avro/dolar paritesini son 4 yılın zirvesine taşırken, bu gelişme ihracatının yaklaşık yarısını Avrupa Birliği (AB) ülkelerine yapan Türk ihracatçılarına avantaj sağlıyor.
Fed kararı ve paritedeki yükseliş
Dünya genelinde ABD yönetiminin uyguladığı tarifelerin etkilerine dair soru işaretlerinin artması, başta Fed olmak üzere merkez bankalarının politika alanlarını daraltıyor. ABD'de enflasyon hedeflenen düzeyde yavaşlamasa da iş gücü piyasasından gelen olumsuz sinyaller, merkez bankalarının para politikası oluşturmasını zorlaştırdı.
Fed çarşamba günü, politika faizini beklentiler dahilinde 25 baz puan düşürerek yüzde 4-4,25 aralığına çekti. Politika metninde, yılın ilk yarısında ekonomik faaliyette büyümenin ılımlı hale geldiği, istihdam artışının yavaşladığı ve işsizlik oranının bir miktar artsa da düşük kalmaya devam ettiği vurgulandı.
Geleceğe dair güçlenen faiz indirimi beklentileriyle doların değer kaybetmesi, dolar endeksini son 3,5 yılın en düşük seviyesine indirirken, avro/dolar paritesi 1,1918'e çıkarak Haziran 2021'den bu yana en yüksek seviyeyi gördü.
Sektör temsilcilerinin değerlendirmeleri
Sektör temsilcileri, paritedeki yükselişin Türkiye ihracatına etkilerini AA muhabirine değerlendirdi. İstanbul İhracatçı Birlikleri (İİB) Koordinatör Başkanı ve İstanbul Mobilya, Kağıt ve Orman Ürünleri İhracatçıları Birliği Başkanı Erkan Özkan, Avrupa'nın Türkiye'nin en büyük ticaret ortağı konumunu korurken, avro/dolar paritesinde son dönemde yaşanan yukarı yönlü hareketlerin Türk ihracatçıları açısından önemli avantajlar barındırdığını aktardı.
Haziran 2021'den bu yana görülen en yüksek seviyenin, özellikle avro cinsinden kontrat yapan firmaların rekabet gücünü destekler nitelikte olduğunu belirten Özkan, "Avronun dolar karşısında değerlenmesi, Avrupa'ya ihracat yapan sektörlerimiz için doğrudan bir gelir artışı anlamına geliyor. Bu durum, Türk ihracatçısının fiyat baskısını hafifletirken, maliyet artışlarını dengeleme kapasitesini de artırıyor. Mobilya, kağıt ve orman ürünleri sektörleri, katma değerli ve tasarıma dayalı üretim modelleriyle Avrupa pazarında güçlü bir konumda." ifadelerini kullandı.
Özkan, küresel gelişmelerin yönünün de döviz kurları kadar önemli bir diğer faktör olduğuna dikkati çekerek şu değerlendirmelerde bulundu:
"Bugün dünya ticaretinde jeopolitik riskler, tedarik zinciri kırılganlıkları ve yeşil mutabakat çerçevesinde sürdürülebilirlik kriterleri öne çıkıyor. Türk ihracatçısı, sadece kur hareketlerinden değil, aynı zamanda kalite, hızlı teslimat, esnek üretim ve çevre dostu çözümlerle de rekabet avantajı yaratıyor. Dolayısıyla parite gelişmeleri bizim elimizi güçlendirirken, asıl farkı stratejik adaptasyon ve uzun vadeli vizyonumuz ortaya koyuyor. Geldiğimiz noktada, küresel trendlerle uyumlu hareket eden, dijitalleşmeye yatırım yapan, karbon ayak izini azaltan ve markalaşmaya odaklanan firmalarımız Avrupa pazarında daha da güçlü hale gelecek. İhracatımız için fırsat penceresi genişliyor. Euro’nun değer kazanması bu fırsatı hızlandırıcı bir etki yaratıyor. Bizler de Birlik olarak, üyelerimizi bu küresel dönüşüm sürecinde desteklemeye ve Türkiye’nin ihracat hedeflerine katkı sağlamaya kararlılıkla devam edeceğiz."
Gemi, Yat ve Hizmetleri İhracatçıları Birliği (GYHİB) Başkanı Cem Seven de avronun dolara karşı değerlenmesinin özellikle Avrupa pazarına yoğun ihracat yapan Türk firmaları açısından önemli avantajlar barındırdığını kaydetti. Seven, AB'nin Türkiye'nin en büyük ve en istikrarlı ihracat pazarlarından biri olduğunun altını çizerek, avronun dolar karşısında değer kazanmasının Türk ihracatçısının rekabet gücünü artırdığını ve ihracat gelirlerinin Türk lirasına dönüşümüne olumlu katkı sağladığını belirtti.
Seven, küresel ölçekte dalgalanan enerji fiyatları, navlun maliyetleri, finansmana erişim zorlukları ve jeopolitik risklerin ihracatçıların gündeminde önemini koruduğunu vurgulayarak şunları söyledi:
"Dolayısıyla parite kaynaklı olumlu etkinin kalıcı ve sürdürülebilir hale gelebilmesi için makro ekonomik istikrarın, ihracatı destekleyen finansman mekanizmalarının ve dış pazarlardaki ticari ilişkilerin güçlendirilmesi büyük önem taşımaktadır. Gelinen noktada, gemi yat ve hizmetleri sektöründe ülkemiz güçlü üretim kapasitesi, kaliteli ürünleri ve satış sonrası hizmetleriyle küresel ölçekte önemli bir oyuncu konumundadır. Avrupa’da talebin canlı tutulduğu, paritenin ihracatçı lehine seyrettiği bu dönemde Türkiye’nin ihracatta ivmesini sürdürmesi için fırsatların doğru değerlendirilmesi gerektiğine inanıyoruz."
Sonuç olarak, avro/dolar paritesindeki yükseliş kısa vadede Avrupa ağırlıklı ihracat yapan firmalara gelir ve rekabet avantajı sağlarken, kalıcı faydanın sürdürülebilmesi için makro istikrar ve destekleyici politikaların önemine dikkat çekiliyor.
