2025 Nobel Kimya Ödülü: Susumu Kitagawa, Richard Robson ve Omar M. Yaghi
İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi'nde düzenlenen basın toplantısında 2025 Nobel Kimya Ödülü'nün sahipleri açıklandı.
Ödül ve çalışmanın önemi
Susumu Kitagawa, Richard Robson ve Omar M. Yaghi ödülü, metal-organik çerçevelerin geliştirilmesi alanındaki çalışmaları nedeniyle aldı.
Açıklamaya göre, ödülü kazanan araştırmacılar yeni bir moleküler yapı geliştirdiler; bu yapıların metal-organik iskeletler olarak adlandırıldığı ve moleküllerin girip çıkabildiği geniş boşluklar içerdiği belirtildi.
Bu yapılar; çöl havasından su toplamak, sudaki kirleticileri ayıklamak, karbondioksiti yakalamak ve hidrojen depolamak gibi pratik uygulamalarda kullanıldı.
Bağlam ve önceki yıl
2024 Nobel Kimya Ödülü, bilgi-işlemsel protein tasarımı alanındaki çalışmaları nedeniyle David Baker ile, protein yapı tahmini çalışmaları nedeniyle Demis Hassabis ve John Jumper'a verilmişti.
Nobel Ödülleri hakkında
Nobel Vakfı, İsveçli Alfred Nobel'in vasiyeti üzerine ölümünden sonra 9 Haziran 1900'de kuruldu. Vakıf, insanlığa hizmette bulunanları ödüllendiriyor ve ödüller dünya çapında en saygın ödüller arasında kabul ediliyor.
Nobel Ödülleri; fizik, kimya, edebiyat, barış ve tıp dallarında İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, İsveç Akademisi, Karolinska Enstitüsü ve Norveç Nobel Komitesi tarafından veriliyor. Buna ek olarak, 1969'dan itibaren Nobel Ekonomi Ödülü de verilmeye başlandı.
Ödüller her yıl Alfred Nobel'in ölüm yıldönümü olan 10 Aralık'ta düzenlenen törenle sahiplerine teslim ediliyor. 1901'den bu yana bazı yıllarda ödül verilmedi; iptallerin çoğu Birinci ve İkinci Dünya Savaşları sırasında gerçekleşti. Ayrıca törenler Kovid-19 salgını nedeniyle 2020 ve 2021'de yapılamamıştı.
2025 Nobel Kimya Ödülü, "metal-organik çerçevelerin geliştirilmesi"ne ilişkin çalışmalarından dolayı Japon Susumu Kitagawa, Avustralyalı Richard Robson (ortada) ve ABD'li Omar M. Yaghi'ye verildi.
