Balcı'dan 2026 ekmek fiyatı ve sektör değerlendirmesi
Türkiye Fırıncılar Federasyonu Başkanı Halil İbrahim Balcı, yeni yıla günler kala federasyon binasında düzenlenen basın açıklamasında ekmek, simit fiyatları ile fırıncıların sorunlarına ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Basın açıklamasında Balcı, özellikle un ve maya maliyetleri ile marketlerin ekmek iadelerine dikkat çekti ve şu ifadeyi kullandı: "2026 yılında 8’inci aya kadar ekmeğin kilogram fiyatı 75 TL üzerinde olmayacak. Zam yapmayı düşünmüyoruz".
Kanun değişikliği ve fiyat belirleme süreci
Balcı, 25 Aralık'ta Resmi Gazete'de yayımlanan 7571 Sayılı Kanun ile 5362 sayılı Esnaf Kanunu'nun 62'nci maddesindeki değişikliğe değinerek, fiyat tarifelerinin onay sürecine ilişkin şu değerlendirmeyi paylaştı:
"Birlikler tarafından hazırlanıp bakanlık görüşünden sonra onaylanan fiyat tarifeleri bundan sonra görüş alan ürünler bakanlığın müspet görüşü olduktan sonra birlikler tarafından onaylamak mecburiyeti getirdi kanunla. Yani illerde bakanlık görüşü alan simit fiyatı ve ekmek fiyatları ticaret bakanlığının olumlu görüşü olduktan sonra birlik tarafından verilip yürürlüğe girecek. Eğer ticaret bakanlığının olumlu görüşü olmazsa illerde uzlaşma komisyona gidilecek. Uzlaşma komisyonu 6 kişiden oluşuyor. Vali beyin veya vali yardımcısının başkanlığında ticaret il müdürlüğü, defterdarlık, belediye, ticaret odası ve esnaf odalarından oluşuyor. Bu uzlaşma komisyonu vereceği kararla ekmek veya simit fiyatları yürürlüğe girmiş olacak. Biz bugüne kadar ekmek fiyatı belirlenirken zaten Ticaret Bakanlığı’yla müşterek diyalog halinde çalışıyorduk. Ticaret Bakanlığı tüm esnaf ve sanatkarımıza göstermiş olduğu duyarlılığı ekmek fiyatı ve simit fiyatı belirleme noktasında federasyonumuzla sürekli diyalog halinde oluyorduk. Bu kanunla yazılı kanuna bağlı hale gelmiş oluyor. Biz bütün girdileri serbest olan ekmek ve simit fiyatının kanunla bakanlık görüşüne bırakılmasıyla birlikte bizim temel iddia maddesi olan en azından un fiyatında ekmeklik un fiyatında kanunla belirlenmesini talep ediyoruz. Daha adilane olması bakımından. Yoksa uygulanmaya bakılacak olursa değişen bir şey yok. Bizim bundan bir endişemiz yok. Türkiye Fırıncılar Federasyonu bugüne kadar ekmek fiyatını belirlerken yine ilgili kurulumlarla görüşerek diyalog halinde belirlemiştir. Ahilik geleneğinden gelen kültürümüzle birlikte eşit davranma, adil olma, tüketici düşünme düsturunu sürekli kolladık, gözettik. Yani halkımızın temel gıda maddesi olan ekmek fiyatında gerektiği hassasiyetli gerek Federasyon olarak biz gerekse bakanlık bugüne kadar bunu görüşerek meydana getirmiş olduk."
2026 fiyat beklentisi ve geçmiş yılların kıyaslaması
Balcı, geçmiş yıllardaki zam oranlarını değerlendirirken şu verileri paylaştı: "2023 yılında Tarım Bakanlığı un fiyatlarında yaptığı desteklemeyle birlikte bir yıl içerisinde ekmek fiyatının yüzde 17 buçuk arttığını görüyoruz. ... 2024 yılında ekmek fiyatına baktığımızda artışın yüzde 25 ile sınırlı kaldığını görüyoruz. ... totalde bakacak olursak ortalamamız yüzde 30’a geliyor. 2024 ve 2025’i baz alacak olursak yıllık ortalaması yüzde 37 buçuğa geliyor."
Balcı, bu çerçevede 2026 yılına ilişkin duruşu özetleyerek, özellikle asgari ücret artışları ve girdi maliyetlerine rağmen fiyat politikasında değişiklik planlamadıklarını belirtti: "Bugün itibariyle ekmekte ülke genelinde 8’nci aydan itibaren uygulanan kilogram fiyatı 75 liranın üzerinde olmayacak. 75 liranın altında olan 4 aydır fiyatına gelen farkla yansıtmayan illerimiz bunu yansıtabilirler. Ama 8’nci aydan itibaren işte örnek verecek olursak İzmir’de, Bursa’da, Ankara’da, İstanbul’da, Kocaeli’nde, Sakarya’da birçok vilayette uygulanan fiyat aynı 75 lira olarak devam edecek."
Ekmek israfı ve zincir marketlere uyarı
Balcı, sektördeki en büyük sorunlardan biri olarak ekmek israfını ve market iadelerinin fırıncı esnafına etkisini vurguladı: "Günde 6 milyon 100 bin adet ekmek israf ediliyor."
Market iadelerinin esnafın ticaretini zora soktuğunu belirten Balcı, sözlerini şu çarpıcı örnekle sürdürdü: "Siz bugün bir zincir markete götürdüğünüzde 150 adet ekmek götürdüğünüz zaman 40 veya 50 tanesini iade aldığınız takdirde esnafımızın ticaret yapması mümkün olmuyor. ... '150 tane verdiğiniz ekmekten 50 tanesini iade alıyorsanız zaten ortada ticaret yok demektir.' Dolayısıyla bu konuda zincir marketler kendilerine hızlı bir şekilde çeki düzen vermesi gerekiyor. Zincir marketler bu ekmek iadesi konusunda gerekli çalışmayı yapmayacak olurlarsa bununla ilgili yaptırım kaçınılmaz olacaktır."
Balcı, ekmek israfı ve iade uygulamalarına yönelik çözümün önce piyasa aktörlerinin inisiyatifini alması gerektiğini, aksi halde yaptırımların gündeme gelebileceğini belirtti.
TÜRKİYE FIRINCILAR FEDERASYONU BAŞKANI HALİL İBRAHİM BALCI "2026 YILINDA 8’İNCİ AYA KADAR EKMEĞİN KİLOGRAM FİYATI 75 TL ÜZERİNDE OLMAYACAK. ZAM YAPMAYI DÜŞÜNMÜYORUZ." DEDİ.
