Prof. Dr. Mustafa Nazım Karalezli: Spor yaralanmalarında acil müdahale gerektiren durumlar
Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Mustafa Nazım Karalezli, sporcularda sık görülen yaralanma türlerini ve uygulanabilecek tedavi yöntemlerini değerlendirdi. Konya Meram Tıp Fakültesi Spor Hekimliği Anabilim Dalı Başkanlığı yapmış olan Karalezli, yaralanma çeşitleri, vücudun uyarı mekanizmaları ile cerrahi ve cerrahi dışı tedavi seçeneklerini paylaştı.
Yumuşak doku yaralanmaları daha fazla görülür
Karalezli, spor yaralanmalarını iki ana gruba ayırdı: yumuşak doku (kas, tendon, bağ ve menisküs gibi eklem içi yapılar) ve sert doku (kemik ve kıkırdak). Ayrıca bu yaralanmaları akut (yeni gelişen) ve kronik (uzun süreli) olarak sınıflandırdı ve yumuşak doku yaralanmalarının daha sık görüldüğünü vurguladı.
Vücut uyarır; dinlenmezse yaralanma kaçınılmaz olur
Sürekli spor yapanlarda sakatlanmanın başlıca iki nedeninin fazla yüklenme ve travma olduğunu belirten Karalezli, vücudun kaldırabileceği bir yük sınırı olduğunu söyledi. Yüklenilen doku genellikle önce kramp veya ağrı ile uyarı verir; bu uyarılar dikkate alınmaz ve yüklenmeye devam edilirse doku hasarının kaçınılmaz olacağını ifade etti. Ayrıca gevşeme egzersizleri yapmamanın, kötü beslenme, uyku düzensizliği ve sigara kullanımının sakatlık riskini artırdığını; kontak sporlar, yarışmacılar ve fazla kilolu kişilerin risk grubunda olduğunu ekledi.
Kıkırdak problemleri tedavisi en zor olan yaralanmalardır
Karalezli, kıkırdak yaralanmalarının özellikle profesyonel sporcuların kariyerini etkileyebileceğini belirtti. Kıkırdak dokusunun beslenmesinin zayıf olması nedeniyle iyileşmesinin güç olduğunu ve bazen sporu bırakma nedeni olabildiğini söyledi. Tedavi yaklaşımında istirahat ve ödem giderici ilaçların öncelikli olduğunu, destek tedaviler arasında PRP, kollajen desteği ve yağ veya kemik dokudan elde edilen kök hücre uygulamalarının yer aldığını belirtti. Karalezli, PRP’nin kök hücre olmadığı, büyüme faktörlerinden zengin bir plazma olduğunu özellikle vurguladı.
Cerrahi gerektiren kıkırdak sorunlarında ise mikrokırık, kıkırdak nakli ve sentetik materyallerle yapılan onarımlar gibi yöntemlerin seçenekler arasında olduğunu ekledi.
Stres kırıkları tanı koyması zor yaralanmalardır
Kemik dokusuna ilişkin değerlendirmesinde Karalezli, kırıklar, çıkıklar ve kemik iliği ödemi gibi tablolar görülebileceğini söyledi. Özellikle stres kırıklarının doğrudan darbelerle değil, sürekli ve uzun süreli yüklenmelerle oluştuğunu, kırık uçlarının ayrılmaması nedeniyle tanı koymanın zor olabileceğini belirtti. Askerlerin acemi döneminde ve koşucularda sık rastlandığını ekledi. Kemik iliği ödemi tedavisinin genellikle konservatif yöntemlerle yürütüldüğünü, kırık ve çıkık olgularında ise tedavinin cerrahi yöne kayabileceğini ifade etti.
Çıkıklar acildir, doğru tedavi edilmezse ciddi hasar bırakabilir
Karalezli, çıkıkların acil durumlar olduğunu vurguladı. Eklem yerine konduktan sonra bile bir süre korunma gerektiğini, çıkıkta esas hasarı oluşturanın eklem çevresi yumuşak dokular olduğunu ve bu yapıların cerrahi tedavi gerektirebileceğinin bilinmesi gerektiğini söyledi. Ayrıca bazen kırıklı çıkıklar olabileceğini ve bu durumların çoğunlukla cerrahi müdahale gerektirdiğini belirtti.
Özetle, Prof. Dr. Mustafa Nazım Karalezli spor yaralanmalarında erken tanı, doğru tedavi ve korunmanın önemine dikkat çekerek özellikle çıkıkların acil ele alınması gerektiğini vurguladı.
PROF. DR. KARALEZLİ: "ÇIKIKLAR ACİLDİR, DOĞRU TEDAVİ EDİLMEZSE CİDDİ HASAR BIRAKABİLİR"
