Çocuklarda Bakteriyel Menenjit: Erken Tanı ve Aşı Hayat Kurtarıyor
Medicana Çamlıca Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Uzm. Dr. Ali Şal çocuklarda menenjitin hızla ilerleyebilen ve erken tanı konulmadığında hayati risk taşıyan bir hastalık olduğuna dikkat çekti.
Menenjit nedir, neden tehlikelidir?
Uzm. Dr. Ali Şal, menenjitin beyin ve omuriliği saran zarların iltihaplanmasıyla ortaya çıktığını belirtti. Şal, "Menenjit; bakteri, virüs ya da daha nadiren mantarlar nedeniyle gelişebilir. Özellikle bazı türleri çok hızlı seyredebilir ve acil tıbbi müdahale gerektirir" dedi.
Bakteriyel menenjitin menenjit türleri arasında en ağır ve en riskli tabloyu oluşturduğunu vurgulayan Şal, şu uyarıda bulundu: "Bakteriyel menenjit saatler içinde hızla ilerleyebilir. Tedavi geciktiğinde işitme kaybı, nörolojik hasar, öğrenme güçlüğü gibi kalıcı sonuçlara ve yaşam kaybına neden olabilir. Bu nedenle belirtilerin başlamasından itibaren zamanla yarış söz konusudur. Bakteriyel menenjitte yüksek ateş, şiddetli baş ağrısı, ense sertliği, kusma ve bilinç değişikliği gibi belirtiler daha belirgin ve ağır seyredebilir. Bu tabloda evde beklemek son derece tehlikeli sonuçlara sebep olabilir".
Belirtiler ve hangi durumda acele edilmeli
Menenjitin erken dönem belirtileri bazen basit bir üst solunum yolu enfeksiyonuyla karıştırılabiliyor. Uzm. Dr. Ali Şal, ailelerin özellikle dikkate alması gereken belirtileri şöyle sıraladı:
"Yüksek ateş, şiddetli baş ağrısı, ense sertliği, kusma, ışığa karşı hassasiyet, uykuya meyil, bilinç bulanıklığı, bebeklerde huzursuzluk, bıngıldakta kabarıklık ve beslenme güçlüğü."
Şal, "Bu belirtilerden bir ya da birkaçının birlikte görülmesi halinde vakit kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır" diyerek erken tedavinin hayati önem taşıdığını belirtti.
Aşılar en güçlü koruma
Uzm. Dr. Ali Şal, menenjit vakalarının önemli bir bölümünün aşılarla önlenebildiğini hatırlatarak, aşılamanın hem bireysel hem de toplumsal koruma açısından kritik rol oynadığını vurguladı: "Ulusal aşı takviminde yer alan hemofilus influenza tip b (Hib), pnömokok ve meningokok aşıları, çocukları menenjitin en ağır ve ölümcül formlarına karşı korumaktadır. Özellikle meningokok kaynaklı menenjitler çok hızlı ilerlemekte ve saatler içinde hayati risk oluşturabilmektedir. Meningokok aşısı bu nedenle yalnızca bireysel değil, salgınların önlenmesi açısından da hayati öneme sahiptir. Erken yaşta ve uygun zamanda yapılan meningokok aşılaması, ani gelişen ağır tablo ve ölüm riskini belirgin ölçüde azaltmaktadır".
Şal, bazı menenjit aşılarının ulusal aşı takvimi dışında yer alabileceğini belirterek, "Hekim önerisiyle uygulanan ek meningokok aşıları da özellikle okul çağındaki çocuklar, ergenler ve bağışıklık sistemi zayıf bireyler için büyük önem taşır. Aşıların zamanında, eksiksiz ve önerilen dozlarda yapılması, hastalıktan korunmanın en etkili yoludur" ifadelerini kullandı.
Toplumsal farkındalık ve okul ortamlarının rolü
Menenjitin hızlı seyri nedeniyle toplumun tüm kesimlerinin belirtiler konusunda bilinçli olması gerektiğini söyleyen Uzm. Dr. Ali Şal, "Okullar, kreşler ve yurtlar gibi kalabalık ortamlar, menenjit etkenlerinin yayılımını kolaylaştırabilir. Bu nedenle öğretmenlerin, okul yöneticilerinin ve velilerin menenjit belirtilerini tanıması, şüpheli durumlarda vakit kaybetmeden sağlık kuruluşlarına yönlendirme yapması büyük önem taşır" dedi.
Şal son olarak, "Ateş, baş ağrısı, kusma, ense sertliği gibi belirtilerin hafife alınmaması ve ‘geçer’ düşüncesiyle beklenmemesi gerekir. Menenjitte zaman, telafisi mümkün olmayan sonuçlara yol açabilir. Bilinçli aileler ve duyarlı eğitim kurumları, bu hastalığın yol açabileceği ağır sonuçların önüne geçilmesinde kilit rol oynar" uyarısında bulundu.
UZM. DR. ALİ ŞAL
