DSÖ: Antibiyotik Direnci 'Sessiz Pandemi'
Prof. Dr. Elif Doyuk Kartal, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi (ESOGÜ) Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı Başkanı olarak, antibiyotik direncini "Sessiz pandemi" şeklinde tanımladı ve uyarılarda bulundu.
Küresel tehdit 2025'te belirginleşti
Prof. Dr. Kartal, 2025 yılı itibarıyla antibiyotik direncinin küresel bir tehdit düzeyine ulaştığını vurgulayarak, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) raporlarına atıfta bulundu. Raporda, geniş spektrumlu antibiyotiklere karşı direnç düzeylerinin dünya genelinde %15 ila %40 oranında yükseldiği belirtildiğini aktardı.
Kritik patojenlerde direnç yüzde 70'e varıyor
Kartal, bazı bölgelerde kritik patojenlerde direnç oranının %70'e kadar çıktığını söyledi. Rapora göre, her 6 bakteriyel enfeksiyondan biri antibiyotiklere karşı dirençliyken, takip edilen enfeksiyonların %24 Direncin yalnızca sağlık sorunları yaratmadığını, aynı zamanda ekonomik ve toplumsal riskler doğurduğunu belirten Kartal, ameliyat, kanser kemoterapisi ve yoğun bakım kaynaklı enfeksiyonlarda tedavi seçeneklerinin daraldığını, tedavi süreçlerinin uzadığını ve ölüm oranlarının arttığını ifade etti. Gram-negatif bakterilerdeki hızlı direnç artışının yeni ilaçların yetersizliği nedeniyle ciddi bir tıkanma yarattığına dikkat çekti. Prof. Dr. Kartal, reçetesiz antibiyotik kullanımı, tedavinin erken kesilmesi ve yanlış doz ya da uygunsuz antibiyotik seçiminin direnç gelişimini hızlandırdığını belirtti. Antibiyotik direncinin insan, hayvan ve çevre sağlığını kapsayan karmaşık bir küresel sorun olduğunun altını çizdi. Dirençle mücadelede yalnızca yeni ilaç geliştirilmesinin yeterli olmayacağını söyleyen Kartal, akılcı antibiyotik kullanım politikaları, hızlı tanı testlerinin yaygınlaştırılması, toplumsal farkındalık, enfeksiyon önleme uygulamalarının güçlendirilmesi, antimikrobiyal direnç izleme ve yenilikçi tanı-teşhis yaklaşımlarının desteklenmesinin önemine vurgu yaptı. Prof. Dr. Elif Doyuk Kartal'ın uyarısı, önlem alınmadığı takdirde 2050'ye kadar dirençli enfeksiyonlara bağlı ölümlerde ciddi artış yaşanabileceği yönünde oldu. PROF. DR. ELİF DOYUK KARTAL
Tedavi seçenekleri tükeniyor, ölüm oranları artıyor
Yanlış kullanım en önemli tetikleyici
Çözümde çok yönlü strateji şart
