Fahri Çelik'ten Depreme Karşı 'Hibrit Yapı Modeli' Önerisi
Jeoloji mühendisi, betonarmeye sınırlama çağrısı yaptı
Jeoloji mühendisi Fahri Çelik, deprem riskine karşı yapı sistemlerinin yeniden ele alınması gerektiğini belirterek, taş, ahşap ve beton karışımından oluşan bir hibrit yapı modeli önerdi. Çelik, betonarme yapılaşmaya sınırlama getirilmesi çağrısında bulundu.
Çelik, depremlerin dünyada ve Türkiye'de bir doğa olayı olduğunu vurgulayarak buna karşı önlem almanın zorunlu olduğunu söyledi. Deprem gerçeğini yağmur örneğine benzeten Çelik, 'Bizim yapmamız gereken bu doğa olaylarına karşı önlem almamızdır. İnsanlar her zaman önlem almıştır. Örneğin yağmur için evinin önünü kapatmıştır, yağmur ve soğuk girmesin diye. En büyük sorun, en büyük sorunumuz, örneğin insanlar bir dere yatağında ev yapılmayacağını bilir ve dere yataklarından kaçıp yüksek bir tepede evini yapar. Dere yatağında doğal afet olacağını bildiği için bu yüzden tepeye gider. Ama şu an baktığımız zaman depremde insanlar bir çözüm üretemedi' dedi.
Günümüzde yaygın olan betonarme yapılara yönelik eleştirilerini aktaran Çelik, olası bir depremde toplu can kayıplarını önlemek amacıyla iki ya da en fazla üç katlı hibritleşme modeli önerdi. Çelik, 'Muhtemel bir deprem olursa, değil 8 şiddetinde, 10 şiddetinde dahi olsa evlerin yıkılmayacağını ve kesinlikle toplu ölümlerin olmayacağını söyleyebilirim. Şu şekilde ev modeli önereceğim, 'hibritleşme modeli', yani karışık bir ev öneriyorum' ifadelerini kullandı.
Önerinin teknik ayrıntılarına değinen Çelik, yapıların malzeme dağılımı için yüzde 60 taş, yüzde 20 ahşap, yüzde 20 beton önerisinde bulundu. Bunun gerekçesini şöyle açıkladı: 'Çünkü deprem olduğu zaman beton su ile tutuştuğundan dolayı sallandığı zaman 10-20 darbe, hatta 2000 darbeye kadar çok şiddetli bir şekilde vuruyor, böylece betonu toz ediyor. Şunu diyebilirim ki bütün betonarme evler muhtemel bir depremde yıkılır. Peki taş evler yıkılır mı? Tabii ki ayıralım. Taş evler de yıkılabilir mi diye baktığımızda şu şekilde: eğer içine blok şeklinde konulursa yıkılmaz.'
Çelik, özellikle köy ve kırsal alanlarda betonarme yapılaşmanın sınırlandırılması gerektiğini belirterek devletlere çağrıda bulundu. 'Bunun için diyorum ki ülkemizin kurtuluşunun yegâne çaresi hibritleşme, yani karışık ev modeline acilen geçmemiz lazım. Devletimizden rica ediyorum; bu beton konusunda bir sınırlama getirmesi lazım. Özellikle köylerde ve kırsal yerlerde kesinlikle beton evlerin yasaklanması ve bunların yerine taş evler ve tahta evler ya da hibritleşme yapılmasını öneriyorum' dedi.
Çelik, önerisinin amacını özetleyerek, 'Kesinlikle bu şekilde evler yaparsak hiçbir insanın burnu bile kanamadan depremden çıkış yapabilir' ifadeleriyle sözlerini tamamladı.
JEOLOJİ MÜHENDİSİ FAHRİ ÇELİK, DEPREM RİSKİNE KARŞI TAŞ, AHŞAP VE BETONUN KARIŞIMINDAN OLUŞACAK HİBRİT YAPI MODELİNİN YAYGINLAŞTIRILMASI GEREKTİĞİNİ BELİRTEREK, BETONARME YAPILARA SINIRLAMA GETİRİLMESİ ÇAĞRISINDA BULUNDU.
