Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu 10. toplantısı: Akademisyenler görüşlerini sundu
Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu, 10. toplantısında akademisyen ve uzmanları dinledi. Toplantıda çatışma çözümü, barış süreçleri ve toplumsal entegrasyon konuları detaylı şekilde ele alındı.
Prof. Dr. Havva Kök Arslan: "Zihin dönüşümü ve uzun vadeli plan"
Prof. Dr. Havva Kök Arslan (Üsküdar Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı), çatışma çözümünde zihniyet dönüşümünün önemine dikkat çekti. Arslan, Türkiye modelinin bu dönüşümü gerçekleştirebileceğini belirterek şu ifadeyi kullandı: "Temelini atacağımız sağlam millet ve güçlü devlet hamlesi, Türkiye'nin, Müslüman olsun olmasın bütün halkların, tüm bölgemizin sadece gelecek yüzyılını değil yüzyıllarını da barış, istikrar ve refah içinde geçirmesinin anahtarıdır."
Arslan, çatışma çözümünde "negatif barış", "pozitif barış", "sürdürülebilir kalıcı barış" ve "kapsayıcı barış" tanımlamalarına işaret ederek sürecin kısa vadede tamamlanamayacağını vurguladı: "Şimdi bu bugünden yarına olabilecek bir şey değil, bu en az 10 yıl, en az 10 yıl bu kurduğumuz kurumların, yapısal faktörlerin dönüşmesi için yaptığımız değişikliklerin yerleşmesi, oturması, toplum tarafından kabulü için bir plan yapmamız gerekiyor. Ondan sonra kapsayıcı barış kısmında başarılı olabilmek için yani farklı kesimlerin ihtiyaçlarının karşılandığı, genişlikli toplumsal kesimlerin katılımıyla sağlanan bir barış 10 yıldan da fazla sürüyor."
Prof. Dr. Sevtap Yokuş Veznedaroğlu: "Terörsüz Türkiye" ve uluslararası örnekler
Prof. Dr. Sevtap Yokuş Veznedaroğlu (Altınbaş Üniversitesi Hukuk Fakültesi) "Terörsüz Türkiye" sürecinin başarıya ulaşması halinde Komisyonun tarihe geçecek bir çalışma yapacağını söyledi. Kuzey İrlanda, Filipinler ve Güney Afrika örneklerini anlatarak, Güney Afrika'da anayasa yoluyla demokrasinin sağlandığını ve bunun Türkiye için dersler taşıdığını aktardı: "Güney Afrika yıllarca ayrımcı, ırkçı yasalarla yönetilmiş bir ülke. Yıllarca iki farklı ırkın çatışmasından sonra bir barış sürecine girildi. Burada da ana dinamik, anayasa yoluyla demokrasi oldu. Güney Afrika'yı incelediğimde bize çok benzer özellikler taşıdığını gördüm çünkü biz bir önceki çözüm sürecinde yeni bir anayasayla, demokratik bir anayasayla çözüm sürecini iç içe yürütmüştük. İşte Güney Afrika bunu başarmış. Biz başarabilseydik bugün bu çalışmalara belki gerek bile kalmayacaktı."
Veznedaroğlu, süreçte özgün yöntemler geliştirilmesi gerektiğini belirterek şu önerileri sıraladı: "Güçlü ve kararlı bir siyasi irade çok önemli. Zihniyeti dönüştürmek gerekir. Kırmızı çizgilerin öne çıkarılmaması ve bir çerçeve oluşturulmaması lazım. 'Kazan kazan' çözüm olanaklarını iyi belirlemek ve bunu doğru anlatmak gerekir. Çözümü önleyecek kör düğümler oluşabilir ama bunlar çeşitli kanallarla aşılabilir. Gizlilik ve şeffaflık dönemlerini çok iyi belirlemek lazım. Sürecin bir takvime bağlanması lazım. Süreci anlaşılır hale getirmek, sadeleştirmek önemli. Güvenin bir ön şart olarak belirlenmemesi gerekiyor. Güven daha sonra oluşacaktır. Ama güven artırıcı önlemlere de ihtiyaç vardır." Ayrıca süreç içinde anayasa değişikliğine ilişkin adımlar atılabileceğini, Anayasa'nın 42 ve 66. maddelerinin yeniden formüle edilebileceğini ifade etti.
Prof. Dr. Ayşe Betül Çelik ve Doç. Dr. Esra Çuhadar: Süreklilik, entegrasyon ve net görev tanımı
Prof. Dr. Ayşe Betül Çelik (Sabancı Üniversitesi Sanat ve Sosyal Bilimler Fakültesi), barış girişimlerinin süreklilik gerektirdiğini vurguladı: "Filipinlerde barış süreci 17 yıl ve 4 başkan görmüş. Kolombiya'da tüm başarısız denemelerle 32 yıl ve 7 başkan görmüş. Umudu yitirmemek gerekiyor, bu işin doğası böyle. Siyasi iradeyi sağlam tutmak gerekiyor." Çelik, silah bırakmış kişilerin topluma entegrasyonunun en zor kısım olduğuna dikkat çekti: "Bu aşamada en zor olan kısım, topluma entegre edilmesi."
Doç. Dr. Esra Çuhadar (Bilkent Üniversitesi) farklı ülkelerdeki barış süreçlerinden örnekler sunarak Komisyonun görev tanımının ve sonuç beklentilerinin net olması gerektiğini söyledi. Çuhadar, Komisyonun iletişim stratejisi ve süreç planlamasında uzlaşı sağlaması gerektiğini belirterek şu noktaya dikkat çekti: "Katmanlı bir barış sürecinin farklı dönemlerinde atılması gereken adımların tamamının bir tek komisyon tarafından gerçekleştirilmesi beklenmemelidir. Komisyon, süreci tasarlayıp, planlayıp bir sonraki adımların ne olacağına karar verip bunlar için bir yol haritası kararlaştırmak konusunda uzlaşmaya varmalıdır, varabilir."
Sunumların ardından akademisyenler milletvekillerinin sorularını yanıtladı ve toplantı, sürecin planlanması ve uygulanmasına ilişkin öneri ve tartışmalarla devam etti.
