Lahey'de Başladı: UCM'de Joseph Kony Davası
Uluslararası Ceza Mahkemesi'nde (UCM) Lahey'de dün görülen duruşmada, savcılar Uganda'da Hristiyanlık temelli bir devlet kurmak isteyen isyancı Tanrı'nın Direniş Ordusu (LRA) lideri Joseph Kony hakkındaki suçlamaları mahkemeye sundu.
Savcıların Sunumu ve Dava İçeriği
UCM savcıları, Kony'ye yönelik iddiaları ilk kez resmi olarak mahkemeye getirirken, duruşma liderin yokluğunda yapıldı. Kony, Uganda'nın kuzeyinde işlenen ve aralarında cinayet, tecavüz, adam kaçırma ve yağmalama bulunan 39 savaş ve insanlığa karşı suçtan yargılanıyor.
UCM Savcısı Mame Mandiaye Niang, mahkemenin açılışında yaptığı konuşmada, "İnsanlığa karşı işlenen suçlardan dolayı Kuzey Uganda'nın sosyal ve kültürel dokusu paramparça oldu ve hala yeniden yapılanmaya çalışıyor." ifadelerini kullandı ve mağdurların halen fiziksel ve ruhsal olarak yaralı olduğunu vurguladı.
Duruşma, Kony için çıkarılan tutuklama emrinden yaklaşık yirmi yıl sonra gerçekleşti. 2005'ten beri aranan Kony, 2012'de işlediği suçlarla ilgili yayılan bir video ile uluslararası kamuoyunun odağına girmişti. Hâlâ yakalanamayan Kony'nin UCM'deki dava süreci Uganda tarafından yakından izleniyor.
LRA'nın Eylemleri ve Diğer Yargılamalar
LRA, 1980'lerin sonlarında hükümeti devirme amacıyla kuruldu ve Joseph Kony liderliğinde yaklaşık yirmi yıl boyunca Uganda'nın kuzeyinde orduya karşı eylemler gerçekleştirdi. Örgüt, tecavüz, insan kaçırma ve kurbanların uzuvlarının kesilmesi gibi vahşi saldırılarla tanınıyor.
Uganda hükümetinin operasyonları sonucunda örgüt üyeleri 2005 yılında Güney Sudan, Kongo Demokratik Cumhuriyeti ve Orta Afrika Cumhuriyeti'ne kaçtı ve bu bölgelerde sivillere saldırılar düzenledi.
Örgütün eski isimlerinden Thomas Kwoyelo'nun yargılanması 2009'da yakalanmasının ardından Mart 2018'den beri devam etmiş; 25 Ekim 2024'te Uganda Yüksek Mahkemesi Kwoyelo'yu aralarında cinayet, tecavüz, adam kaçırma ve yağmalamanın da bulunduğu 44 suçtan 40 yıl hapis cezasına mahkûm etti.
Lahey'deki UCM ayrıca LRA'nın önde gelen isimlerinden Dominic Ongwen'i tecavüz, cinsel kölelik, çocuk kaçırma, işkence ve cinayet gibi savaş suçlarından yargılamış ve Ongwen 25 yıl hapis cezasına çarptırılmıştı. Buna karşın LRA lideri Joseph Kony hâlen aranıyor ve birçok girişime rağmen yakalanamadı.
UCM'deki bu yeni adım, Kuzey Uganda'da yaşanan trajedinin adalet sürecinde bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor.
