SGK Borçlanmasında Kritik Günler: Maliyetler Artıyor
Sosyal Güvenlik Uzmanı Yavuz Kurt, eksik günlerini tamamlamak isteyen sigortalılar için hizmet borçlanmasının önemine dikkat çekti. Kurt, yıl başı asgari ücret artışı ve mecliste bekleyen düzenleme nedeniyle borçlanma maliyetlerinin büyük ölçüde artacağını belirtti.
Hizmet borçlanması nedir?
Hizmet borçlanması; askerlik, doğum, memurların ücretsiz izinleri, avukatlık stajı, tutukluluk, gözaltı, grev veya lokavt gibi nedenlerle sigortalı bildiriminin yapılamadığı sürelerin, sigortalıların başvurusu üzerine SGK tarafından hesaplanan tutarı ödeyerek prim ödeme günleri kazanılmasıdır.
Kimler borçlanma yapabilir?
Borçlanma yapabilmek için kişinin daha önce memur, işçi veya esnaf statülerinden en az bir gün sigortalı bildiriminin yapılmış olması gerekir. Bu kişiler; askerlik ve yedek subay okulunda geçen süreler, üç çocuğa kadar (üçüncü çocuk dahil) her bir çocuk için doğum sonrası iki yıla kadar süreler, memurların ücretsiz izin süreleri, avukatların staj, doktorların fahri asistanlık süreleri, grev, lokavt, tutukluluk ve hükümlülükte geçen süreler ile 13 Şubat 2011 tarihinden sonra geçen kısmi süreli çalışma sürelerini borçlanabilmektedirler.
Maliyetlerde beklenen artış
Sigortalılar, prime esas kazancın günlük asgari ücret ile bu ücretin 7,5 katı arasında belirlenen tutarın günlük %32'sini ödeyerek borçlanma yapabiliyor. Örneğin bugün için bir günlük borçlanma bedeli 4/a (SSK) sigortalıları için 277,40 TL, aylık 8.322 TL, yıllık ise 99.864 TL. Ancak yıl başı asgari ücret artışıyla bu tutarlar yükselecek. Ayrıca Meclis’te bulunan ve Aralık ayı içinde yasalaşması beklenen torba kanunla günlük borçlanma oranı %45'e çıkarılıyor.
Başvuru nasıl ve nereye yapılır?
Hizmet borçlanması talepleri, SGK müdürlüklerinde hazır bulunan hizmet borçlanması başvuru belgesi veya sigortalının hazırlayabileceği dilekçe ile SGK il ve merkez müdürlüklerine bizzat yapılabileceği gibi e-Devlet üzerinden de gerçekleştirilebiliyor.
Ne kadar süre borçlanılabilir?
Sigortalılar, borçlanabilecekleri sürelerin tamamını ödemek zorunda değildir. Sadece emeklilik için ihtiyaç duydukları süre kadar borçlanabilirler. Örneğin 540 gün askerlik yapan bir sigortalı, emeklilik için 320 güne ihtiyaç duyuyorsa sadece bu kadar gün için borçlanma yapabilir.
Ödemeler geri alınabilir mi?
Aylık bağlanmamış olması şartıyla SGK’ye yazılı müracaatla borçlanmadan vazgeçilebiliyor ve ödenen tutarın tamamı faizsiz iade ediliyor. Ödenen paranın bir kısmının iadesi mümkün değil. Sigortalılar, ödedikleri borçlanma bedellerini herhangi bir süre ve defa sınırlaması olmaksızın geri talep edebiliyor.
Ödeme süresi ve tebligat
Sigortalı başvurduğunda SGK hesaplanan borç tutarını iadeli taahhütlü olarak bildirir. PTT alındısının teslim edildiği tarih borcun tebliğ tarihidir. Bu tarihten itibaren bir ay içinde borçlanma bedelinin bankaya ödenmesi gerekir. Süresi içinde ödenmeyen veya kısmi ödeme yapılan borçların kalanının borçlandırılması için yeni başvuru gerekecektir.
Borçlanma hangi sigortalılık statüsünden sayılır?
Borçlanılan süreler, borçlanma talebi yapıldığı tarihteki son sigortalılık statüsünden sayılır. Örneğin son olarak 4/1-a (SSK) statüsünde çalışmış birinin borçlandırılan süreleri bu statüde değerlendirilir. Zorunlu sigortalılıktan sonra isteğe bağlı prim ödeyenlerin borçlanmaları ise 4/1-b (Bağ-Kur) kapsamında değerlendirilir.
Sigorta başlangıcı öne çekilir mi?
İlk defa sigortalı olunan tarihten önceki süreler için borçlanma yapılması halinde sigortalılığın başlangıç tarihi, borçlandırılan gün sayısı kadar geriye götürülür. Ancak bu uygulama her borçlanma için geçerli değildir; askerlik, doktora öğrenimi, tıpta uzmanlık, fahri asistanlık, avukatlık stajı ve yurt dışında kanunen resmi öğrenci olarak geçirilen öğrenim sürelerinin 18 yaş sonrası kısmı için söz konusudur.
Uzman Kurt'un uyarısı özetle; maliyetler artmadan önce borçlanma değerlendirmesi yapan sigortalıların elini çabuk tutması faydalı olacaktır.
SOSYAL GÜVENLİK UZMANI YAVUZ KURT
