Ürdün, Netanyahu'nun E1 Anlaşmasını Kınadı
Ürdün, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun, işgal altındaki Batı Şeria'nın kuzeyini güneyden ayırmayı ve Doğu Kudüs'teki yasa dışı yerleşim birimlerini genişletmeyi öngören E1 Projesi kapsamında Ma'ale Adumim Yerleşimleri Birliği ile imzaladığı anlaşmayı, iki devletli çözümü baltalayan bir adım olarak nitelendirdi.
Anlaşma töreninde Netanyahu, imza sırasında söylediği sözlerle tartışma yarattı: "Filistin Devleti olmayacağına dair sözümüzü yerine getireceğiz, burası bize ait."
Ürdün'ün Tepkisi ve Uluslararası Hukuk Vurgusu
Ürdün Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, Netanyahu'nun E1 bölgesindeki yerleşim planını imzalamasının ve Filistin devletinin kurulmasını engellemeye yönelik söylemlerinin kınandığı belirtildi. Açıklamada, bu adımın uluslararası hukukun açık ihlali, iki devletli çözümün baltalanması ve Filistin halkının 1967 sınırlarında, başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız bir devlet kurma hakkına yönelik saldırı olduğu kaydedildi.
Açıklamada ayrıca, İsrail'in işgal altındaki Filistin toprakları üzerinde hiçbir egemenliği olmadığı vurgulanarak, Tel Aviv yönetiminin yayılmacı politikaları ve yetkililerinin ırkçı ve provokatif söylemlerinin doğuracağı sonuçlara karşı uyarıda bulunuldu.
E1 Projesi ve Yerleşim Genişleme Planları
Netanyahu'nun imzaladığı anlaşma, Ma'ale Adumim yerleşimlerini doğrudan Kudüs'e bağlamayı amaçlayan E1 Projesi'nin hayata geçirilmesi yönünde atılmış ilk adım olarak değerlendiriliyor. E1 Projesi ile Doğu Kudüs'ün Batı Şeria'daki Filistin topraklarıyla bağlantısının kesilmesi ve izole edilmesi hedefleniyor.
Aşırı sağcı Maliye Bakanı Bezalel Smotrich geçen ay, E1 projesini onaylama planını "Filistin Devleti fikrini ortadan kaldıracak." sözleriyle duyurmuştu. Smotrich, verdiği onayla Ma'ale Adumim yerleşimi yakınlarında 3 bin 401 konut ve civar bölgelerde de 3 bin 515 yeni konut inşa edileceğini açıklamıştı.
Tarihsel olarak Doğu Kudüs'ün bir parçası sayılan ve Ayrım Duvarı'nın ("Utanç Duvarı") Batı Şeria kısmında kalan Azeriye mahallesi yakınlarında inşa edilmiş Ma'ale Adumim, Kudüs'ün doğusunda Ölü Deniz yönünde uzanan onlarca küçük yerleşim ile Kfar Adumim, Allon ve Mitzpe Yeriho gibi yerleşimlerden oluşuyor.
1999 yılında E1 kapsamında bölgeye 4 binden fazla yasa dışı konut ve otel yapmak için 12 bin dönüm Filistin toprağı gasbedilmişti. Uzmanlar ve Filistinli yetkililer, E1 uygulamasıyla Doğu Kudüs'ün Batı Şeria ile bağlantısının koparılacağını ve bölgedeki coğrafi bütünlüğün bozulacağını belirtiyor.
Ürdün'ün açıklaması, Netanyahu'nun attığı bu adımın bölgesel barış umutlarına ağır darbe vurduğunu, iki devletli çözümün temelini zayıflattığını ve uluslararası hukuka aykırı sonuçlara yol açacağını bir kez daha gündeme taşıdı.
