Ayvalık’ta taş baskı geleneği yaşatılıyor
Balıkesir’in Ayvalık ilçesine bağlı Mutluköyde yaşayan zeytinyağı üreticisi Erdinç Tügen, dede yadigarı yöntemi modern hız tercihlerinin yerine, doğallığı koruyarak sürdürüyor. Aile geleneği 1940’lı yıllardan günümüze taşınırken, Tügen 150-200 yıllık taş baskı malzemelerini revize ederek fabrikasyon yöntemlerden uzak bir üretim sistemi kurdu.
Doğal üretim: sıcak su ve kimyasal yok
Tügen’in tesisinde sıcak su ve kimyasal kullanılmadan üretim yapılıyor. Ticari kaygılar ve hız faktörü nedeniyle 2000’li yıllarda yerini kontinü tesislere bırakan taş baskı yöntemini yeniden canlandıran üretici, geleneği taze tutuyor.
Erdinç Tügen: "Dedelerimizden kalan bu mirası, zeytinyağını taze sıkılmış portakal suyu doğallığında elde ederek gelecek nesillere aktarmaya çalışıyoruz"
Üretimde zeytinin çekirdeği ve yaprağıyla birlikte öğütülmesine özel önem veriliyor. Tügen, mekanizmasını anlatarak şöyle diyor:
"Granit taş değirmenimizde zeytini ezerken çekirdeğini de hamur haline getiriyoruz. Zeytin çekirdeğindeki mineralleri yağa kazandırıyoruz. Ayrıca hasat sırasında toplanan zeytin ağacının uç yapraklarını da değirmene atıyoruz. Bilimsel olarak antioksidan değeri kanıtlanmış olan zeytin yaprağının şifasını da yağa katmış oluyoruz"
Pres aşamasında özel çul adı verilen torbalar kullanılıyor. Ortaya çıkan yağ, zeytinin kendi öz suyu ile birlikte çıkarılıyor ve ardından "kaydırma" yöntemiyle saf yağ ayrıştırılarak sofralara sunuluyor. Bu yöntemle, üretim hızından değil, doğallıktan ve kaliteyi korumaktan yana bir yaklaşım benimsendiği vurgulanıyor.
BALIKESİR’İN AYVALIK İLÇESİNDE ZEYTİNYAĞI ÜRETİCİSİ ERDİNÇ TÜGEN, GELİŞEN TEKNOLOJİYE RAĞMEN DEDE YADİGARI TAŞ BASKI YÖNTEMİNİ SÜRDÜREREK, ZEYTİNİ ÇEKİRDEĞİ VE YAPRAĞIYLA BİRLİKTE İŞLEYİP ŞİFA DEPOSU YAĞLAR ELDE EDİYOR.
