Karadeniz Yükseliyor: Deniz Seviyesi Tehdidi ve 160 Milyon Kişi Risk Altında
Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Harita Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan Kutoğlu, Karadeniz kıyılarında deniz seviyesinin okyanuslarla eşdeğer hızda yükseldiğini ve bunun kıyı erozyonu ile su baskınları açısından ciddi riskler yarattığını açıkladı.
Çalışmanın bulguları
Uydu altimetresi verileri kullanılarak yapılan analizde, 1993-2020 döneminde Karadeniz'de deniz seviyesinin yılda ortalama 3 mm yükseldiği, toplamda yaklaşık 10 cm artış görüldüğü saptandı. Kutoğlu, bu yükselmenin okyanuslarla paralel olduğunu belirterek kıyı tehditlerinin benzer biçimde ortaya çıktığını vurguladı.
Olası senaryolar ve riskler
Prof. Dr. Kutoğlu, küresel ısınmanın hızlanması halinde buzulların erimesiyle dünya denizlerinde toplam 2 metreye varan yükselmelerin öngörüldüğünü söyledi. Bu senaryoda denizin kıyılarda yaklaşık 200 ila 500 metre içine girebileceği, düşük kotlu bazı bölgelerde ise birkaç kilometreye kadar ilerleyebileceği belirtildi. Ayrıca deniz yüzeyindeki her birimlik yükselmenin, kıyı boyunca 50 ila 100 kat daha fazla içeriye nüfuz edebileceği ifade edildi.
Yerleşimler ve nüfus üzerindeki etki
Karadeniz Havzası kıyılarında yaşayan nüfusun toplamda 160 milyon olduğu hatırlatıldı. Bu nüfusun büyük bölümü kıyı yerleşimlerinde bulunduğundan, önümüzdeki 50-100 yıl içinde kıyı erozyonu ve su baskınları nedeniyle ciddi zararlarla karşılaşabileceği uyarısı yapıldı. Harita analizlerinde özellikle Kuzey Karadeniz kıyılarının (Ukrayna, Rusya) daha düşük kotta olması nedeniyle daha yüksek risk taşıdığı, Türkiye kıyılarınınse bazı bölgelerde riskin sınırlı fakat tamamen yok olmadığını gösterdiği belirtildi.
Öneriler ve alınması gereken önlemler
Kutoğlu, mevcut kıyı erozyonu görülen alanlarda örneğin Türkiye'de Karasu gibi yerlerde kıyı tahkimatları ve bakım-onarım çalışmalarının zorunlu olduğunu, bunun ekstra maliyetler getireceğini söyledi. Gelecek yatırımların planlanmasında ise deniz seviyesi yükselmesi ve kıyı erozyonu riskinin dikkate alınarak daha yüksek ve iç kesimlere yönelik projelerin tercih edilmesinin ülke ekonomileri için faydalı olacağını vurguladı.
Sunum ve kaynak
Prof. Dr. Hakan Kutoğlu'nun Karadeniz'de deniz seviyesi yükselmesi ve kıyı erozyonuna ilişkin bilimsel çalışması, 16. Uluslararası Çevre Bilimi ve Teknoloji Konferansı'nda sunuldu.
ZONGULDAK BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ (BEUN) HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ÖĞRETİM ÜYESİ PROF. DR. HAKAN KUTOĞLU, KARADENİZ’DE DENİZ SEVİYESİNİN OKYANUSLARLA EŞDEĞER BİÇİMDE YÜKSELDİĞİNİ BELİRTEREK, ÖNÜMÜZDEKİ YILLARDA KIYI EROZYONU, SU BASKINLARI VE YERLEŞİM ALANLARI İÇİN CİDDİ RİSKLERİN OLUŞABİLECEĞİ UYARISINDA BULUNDU.
