Hidroelektrikten Kuraklıkla Mücadele İçin 'Bütünleşik Eylem Planı' Çağrısı
Hidroelektrik Santralları Sanayi İş İnsanları Derneği (HESİAD) Başkanı Elvan Tuğsuz Güven, artan kuraklık etkilerine karşı hidroelektrik santrallerinin (HES) merkezde olduğu bütünleşik bir eylem planı hazırlanması çağrısını yineledi.
Basın Toplantısında Sektörün Mesajı
Güven, İstanbul'da düzenlenen basın toplantısında Türkiye hidroelektrik sektörü görünümünü ve gelecek döneme ilişkin öngörülerini paylaştı. Kuraklık nedeniyle üretimde zorlanan santraller için sektörün öncelikli beklentileri arasında sistem kullanım bedellerinin üretim üzerinden alınması ile hibrit tesis kurulumlarına ilişkin sınırlamaların kaldırılması yer alıyor.
Güven, bu düzenlemelerin finansal yükümlülükleri ağırlaşan HES'lerin dayanıklılığını ve sürdürülebilirliğini artıracağını, zor dönemde adeta 'can suyu' olacağını söyledi.
Sistem ve Kaynak Yönetimi Vurgusu
Güven, bütünleşik planlama ihtiyacının giderek arttığını belirterek, 'Elbette öncelikle içme ve sulama suyu ihtiyaçlarımız karşılanmalı. Ancak enerji ihtiyacımızın devam ettiğini de hesaba katarak kaynak yönetimi yapmamız gerek.' dedi.
Ana üretim kaynağı su olan sektörün temel önerileri arasında havzalarda etkin ve akılcı su yönetimi, trafo ve iletim altyapısı hazır HES'lerde hibrit santral uygulamalarının hızla devreye alınması, mevcut sınırlamaların kaldırılması ve pompaj depolamalı HES'lerin hayata geçirilmesi gibi adımlar bulunuyor.
Aciliyet ve Beklentiler
Güven, üretim rakamlarının beşte bire düşmesi nedeniyle finansal yükümlülüklerini yerine getirmekte zorlanan ve sürdürülebilirliği riske giren HES'ler için sektörün acil beklentisinin; sistem kullanım bedellerinin düzenlenmesi ve hibritlere gerekli izinlerin 6 ay içinde verilmesi olduğunu aktardı.
Verilerle Durum Değerlendirmesi
Toplantıda paylaşılan verilere göre Türkiye'nin hidroelektrik kurulu gücü ağustos itibarıyla 32 bin 289 megavat seviyesine ulaştı. Bu dönemde HES'ler, toplam elektrik kurulu gücünün %27'sini, yenilenebilir enerji kaynaklarının ise %45'ini oluşturdu. Yılın ilk yarısında hidroelektrik üretimi toplam enerji üretiminin %20'sini tek başına karşıladı.
İklim koşulları ve su kaynaklarındaki değişimlerden doğrudan etkilenen hidroelektrik üretimi, bu yıl barajlara gelen su miktarındaki düşüş nedeniyle geriledi. 1 Ocak-20 Ağustos döneminde barajlara gelen su %31 azaldı ve üretim geçen yılın aynı dönemine kıyasla 8 teravatsaat düştü.
Çözüm Önerileri ve Kurumsal Adımlar
Toplantıda, sektörün 'kritik bir eşikte' olduğu vurgulanarak, bu eşikten sağ çıkmak ve kuraklıkla mücadelede etkin olmak için HES'lerin de odağında yer aldığı bir 'bütünleşik eylem planı' hazırlanıp uygulanması gerektiği belirtildi.
Öne çıkan öneriler arasında etkin havza su planlaması, tüm paydaşlara adil su erişimi sağlanacak bir 'Su Bakanlığı' kurulması, kuraklık nedeniyle eksik üretim yapan HES'lere hibrit uygulamaların önünün açılması, pompaj depolamalı HES'lerin hayata geçirilmesi ve finansal sürdürülebilirlik riski yaşayan santrallere destek mekanizmalarının sağlanması yer aldı.
Uluslararası Bağlantılar
Güven ayrıca, HESİAD'ın ağustos itibarıyla Uluslararası Hidroelektrik Derneğine (IHA) üye olduğunu hatırlattı. Bu üyeliğin Türkiye'yi derneğin en etkin üyelerinden biri haline getireceğini ve uluslararası organizasyonların ülkeye taşınmasında avantaj sağlayacağını söyledi.
