İSO Türkiye İmalat PMI Eylül’de 46,7’ye Geriledi
İstanbul Sanayi Odası (İSO) tarafından açıklanan İSO Türkiye İmalat Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) Eylül 2025 dönemi sonuçları, imalat sektöründe yavaşlamanın sürdüğünü gösterdi.
Anket Sonuçları
Manşet PMI, ağustosta 47,3 iken eylülde 46,7'ye geriledi. Eşik değer olan 50'nin altında kalan bu seviye, imalat sektöründe faaliyet koşullarının bozulmaya devam ettiğini ve bu eğilimin yaklaşık 1,5 yıl sürdüğünü ortaya koydu.
Talep, Üretim ve Stoklar
Anket katılımcıları, zorlayıcı talep koşullarının yeni siparişler ve ihracatta yavaşlamaya yol açtığını bildirdi. Bu zayıflama üretimde belirgin düşüşe neden olurken, üreticiler birikmiş iş yüklerini azaltabildi ve bu azalış yaklaşık bir yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Firmalar satılamayan nihai ürünleri stoklara ekledi; böylece üretim sonrası stoklar son üç ayın ilk artışını kaydetti.
İstihdam ve Girdi Alımları
İş yüklerindeki hafiflemeyle birlikte firmalar eylülde yeni personel alımında isteksiz davrandı. Üretimde kullanılacak yeni girdi alımları yerine mevcut stokların kullanıldığı gözlendi; sonuç olarak istihdam, girdi alımları ve üretim öncesi stoklar eylülde belirgin düştü.
Maliyetler ve Fiyatlar
Liradaki zayıflık, eylülde girdi maliyetlerinin yükselmesine katkı sağladı. Enflasyon, son 3 ayın en keskin hızına ulaştı ve seri ortalamasının altında kalmasına rağmen yüksek düzeyde gerçekleşti. Bu baskı nihai ürün fiyatlarına yansıdı; satış fiyatlarında nisandan bu yana en hızlı artış görüldü.
Sektörlere Göre Ayrışma
Rapora göre, gıda ürünleri dışındaki tüm faaliyet alanlarında firmalar yeni sipariş almakta zorlandı. Anket kapsamında izlenen 10 sektörün yalnızca ikisi — gıda ürünleri ile ağaç ve kağıt ürünleri — üretim hacmini artırdı. En sert üretim düşüşü tekstil ürünlerinde gerçekleşti; buna karşın gıda ürünlerinde yeni siparişler keskin artarak son 19 ayın en yüksek oranına ulaştı ve üretim toparlandı. Yeni ihracat siparişlerinde iyileşme sağlayan tek sektör ise makine ve metal ürünleri oldu.
Fiyat Eğilimleri ve Sektörel Farklılıklar
Anket kapsamındaki 10 sektörün 8'inde girdi maliyetleri enflasyonu bir önceki aya göre yükseldi. En yüksek maliyet artışı gıda ürünlerinde ölçülürken, en yavaş artış ağaç ve kağıt ürünlerinde kaydedildi. Satış fiyatlarında ise en hızlı yükseliş gıda ürünlerinde görüldü; tekstil sektörü ise talebi canlandırmak amacıyla üst üste 7'nci kez aylık bazda indirime giderek satış fiyatlarını düşüren tek sektör oldu.
Analistin Değerlendirmesi
S&P Global Market Intelligence Ekonomi Direktörü Andrew Harker değerlendirmesinde, İSO Türkiye İmalat PMI sonuçlarında tanıdık temaların ön plana çıktığını ve 2025 yılının geride kalan bölümü ile paralellikler olduğunu belirtti. Harker, "Talep koşulları zorlayıcı olmaya devam etti ve buna bağlı olarak üretim, istihdam ve satın alma faaliyetleri düştü. Öte yandan, liradaki zayıflık sonucu enflasyon oranlarında bir miktar artış kaydedilse de fiyat baskıları nispeten ılımlı seviyelerde kaldı." ifadelerini kullandı.
