Küresel ekonomi ve ticaretteki büyüme, artan gümrük tarifeleri nedeniyle yavaşlama sinyalleri veriyor. Dünya Ticaret Örgütü ve Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı'nın analizleri, ticaret politikalarında yükselen belirsizliklerin kısa ve orta vadede ekonomik etkiler yaratabileceğini gösteriyor.
Dünya genelinde ticaret dinamiklerinde köklü değişikliklere neden olabilecek bu durum, ABD'nin yeni gümrük tarifeleri ve buna yanıt olarak açıklanan misilleme adımlarıyla gündeme geliyor. ABD Başkanı Donald Trump'ın, özellikle Çin, Meksika ve Kanada’ya yönelik uyguladığı gümrük vergileri ve çelik ile alüminyum ithalatına getirilen %25’lik vergi, ticaret savaşlarını daha da derinleştiriyor. Çin ve Kanada, ABD’ye karşı misilleme tarifeleri duyururken, Meksika da karşılık verme niyeti belirtti.
Avrupa Birliği (AB) ise, ABD’nin çelik ve alüminyum ithalatına yönelik gümrük vergilerine karşı 26 milyar avroluk misilleme tarifeleri getireceğini açıkladı. Trump, ticaret açığını azaltmak ve ulusal ekonomik çıkarları korumak için tarifeleri bir araç olarak kullanırken, bu politikaların hem söz konusu ülkeler hem de ABD ekonomisi üzerinde olumsuz etkiler yaratacağı tahmin ediliyor.
OECD'nin raporları, büyüme tahminlerini aşağı yönlü revize etti. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD), bu hafta yayımlanan ara dönem Ekonomik Görünüm raporunda, ticaret savaşları ve yarattığı belirsizliklerden dolayı 2023 yılı büyüme tahminini %3,1, 2026 yılı tahminini ise %3 olarak güncelledi. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings de ABD'nin ticaret savaşının küresel büyüme beklentisini %2,6'dan %2,3'e çekti.
Fitch Ratings, ABD için 2025 büyüme tahminini %2,1'den %1,7'ye, 2026 öngörüsünü de %1,7'den %1,5'e indirdi. Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) ve Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD) tarafından yapılan açıklamalarda, ticaret politikalarındaki belirsizliklerin orta vadede ticaret üzerinde baskı yaratabileceği vurgulandı.
UNCTAD Uluslararası Ticaret ve Emtialar Direktörü Luz Maria De la Mora, bu durumun gelişmekte olan ülkeleri etkileyebileceğine dikkat çekerek, “Ticarette ve küresel ekonominin büyümesinde bir yavaşlama gözlemliyoruz. Belirsizlik yaratan politika değişiklikleri bu durumu etkiliyor.” dedi.
De la Mora, “Tarifelerin etkisi, bazı ürünlerin fiyatlarını artırmakla birlikte ABD pazarındaki rekabetçiliği de olumsuz etkileyebilir” ifadesini kullanarak, ticaret ortaklarına zarar veren gümrük vergilerinin olumsuz yansımalarını dile getirdi.
Son olarak, ülkelerin çok taraflı ticaret sistemindeki tüm mekanizmaları etkin bir şekilde kullanmalarının kritik önem taşıdığı belirtildi. De la Mora, “Kurallara dayalı açık bir uluslararası ticaret sisteminin, ticaretin büyümesini teşvik etmesi ve istikrar sağlaması için en iyi yol olduğu” ifadesini kaydetti.
Gelişmekte olan ülkelerin, özellikle bölgesel ticarette dayanıklılığı artırma yönünde ilerlemeler kaydettiğini dile getiren De la Mora, uluslararası ticaret sisteminin gelişmekte olan ülkelerin ticaret payını korumalarını sağlamakta hayati rol oynayacağını vurguladı.
