5G Uzaydan Desteklenecek: Plan-S Connecta ile NB-IoT Türkiye'yi Kapsıyor
GÖKSEL YILDIRIM - Türkiye 5G hizmetiyle yaygınlaşmaya hazırlanırken, mobil operatörlerle entegre uydu tabanlı çözümler servis kapsamını genişletmeye hazırlanıyor. Plan-S, yerli uydular üzerinden IoT haberleşmesini 5G NB-IoT teknolojisiyle destekleyerek en uzak bölgelerdeki cihazlara erişmeyi hedefliyor.
Yerli uydularla NB-IoT ve LoRa birleşimi
Plan-S, Yakın Dünya Yörüngesi (LEO) uyduları üzerinden 5G NB-IoT teknolojisini devreye alarak, mevcut LoRa tabanlı servislerini güçlendirecek. Gelecek yıl yörüngeye fırlatılacak yeni nesil Connecta IoT uydular 5G NB-IoT ile donatılacak ve böylece mobil ekosisteme esnek bir genişleme imkanı sağlanacak.
Şirket şu anda uzayda 12 uydu işletiyor ve bu uydular LoRa üzerinden haberleşiyor. Bu yıl sonunda dört uydu daha fırlatılacak; bu uydularda donanımsal olarak NB-IoT desteği içeren tasarım değişikliği uygulandı. Hedef, 2026'da gerekli yazılımları tamamlayarak hem LoRa hem NB-IoT üzerinden servis sunmak.
Plan-S, aynı anda hem NB-IoT hem LoRa sunan dünyadaki ilk ve tek uydu operatörü olacağını vurguluyor. Bu iki teknolojinin birlikte sunulması şirkete müşteri çeşitliliği ve esneklik açısından önemli avantaj sağlayacak.
Plan ve yol haritası
Plan-S Genel Müdürü Özdemir Gümüşay AA muhabirine yaptığı açıklamada, IoT'de büyük bir potansiyel bulunduğunu, sahada milyonlarca, milyarlarca cihazın izlenmesi ve yönetilmesi gerektiğini söyledi. Gümüşay şu ifadeleri kullandı:
'Başından beri yol haritamız LoRa'yla başlamak arkasından NB-IoT adapte etmek şeklindeydi. Uzayda 12 tane uydumuz var. Onlar LoRa üzerinden haberleşebiliyorlar. Bu yıl sonunda bir 4 uydu daha atıyoruz. Orada donanımsal olarak NB-IoT de içeren bir tasarım değişikliği yaptık. 2026'da gerekli yazılım işlerini de tamamlayıp hem LoRa hem NB-IoT üzerinden servis verebileceğiz. Ondan sonraki uydularımızda da ikisi beraber olacak. Bunları ayrı ayrı kullanan uydu şirketleri var. Ama biz bir arada kullanımın ilk ve tek örneği olacağız. İki temel teknolojiyi de kapsayan bir çözümle geliyoruz. Dolayısıyla çok esnek olacağız. Birbirini destekleyen çözümler sunabileceğiz. Müşteri çeşitliliği anlamında iki ekolü de kucaklayan bir çözümle geleceğiz. Bu bizim için ciddi bir avantaj olacak.'
Operatör entegrasyonu ve iş modeli
Gümüşay, NB-IoT tarafında mobil operatörlerle entegre çalışacaklarını, ürün ve hizmet satışını operatörlerin gerçekleştireceğini belirtti. Yapılacak anlaşmalarla operatörler, sahadaki cihazlarına uydu üzerinden kapsam genişletici ve tamamlayıcı servis sağlayacak.
Örnekle açıklayan Gümüşay, baz istasyonu kapsama alanındaki bir NB-IoT cihazının normalde karasal şebekeyi kullanacağını, ancak örneğin bir yakıt tankerindeki doluluk sensörünün şehir dışına çıkıp kapsama dışına çıktığında uydular üzerinden verisini göndereceğini söyledi.
Acil durum haberleşmesi ve küresel hedef
NB-IoT teknolojisiyle mobil cihazlar üzerinden acil durum haberleşmesi çözümleri de mümkün olacak. Gümüşay, bu yaklaşımın kamu güvenliği, deprem ve sel gibi durumlarda farkındalık oluşturma ve müdahale süreçlerine ciddi katkı sağlayacağını vurguladı.
Plan-S, mobil operatörlerin IoT servislerini tamamlayıcı bir çözüm sunmayı hedefliyor; bu hizmet hem Türkiye'de hem küresel alanda uygulanarak iş potansiyelini artıracak.
Uzayda çalışan baz istasyonu
Gümüşay, mobil operatörlerin aldıkları frekanslara ilave altyapı imkanı sağlayacaklarını belirterek, sensörlerde ya karasal baz istasyonlarıyla ya da uydularla haberleşen bir chipset bulunması gerektiğini söyledi. Bunun için ortak bir chipset geliştirileceğini, kullanıcıların uyduya bağlanmak için ek cihaz veya büyük yatırımlar yapmak zorunda kalmayacağını ifade etti.
'Ufak anteni olan, basit bir NB-IoT cihazı bizim uydular üzerinden çalışabilecek. Bunu sağlamak için uydu tarafını karmaşıklaştırıyoruz. Bir nevi uzayda çalışan bir baz istasyonu yapmış olduk. NB-IoT'ye özelleşmiş bir baz istasyonu bu. Bunu yerli-milli yaptık. Önümüzdeki yıl yazılım ilgili kısımları da sonlandırıp bu servisleri devreye almayı hedefliyoruz. Sonrasında da amacımız küresel mobil operatörlerle işbirlikleri yapmak.'
Türkiye 5G hizmetiyle yaygın şekilde tanışmaya hazırlanırken, mobil operatörlerle entegre uydu tabanlı çalışmalarla servislerin kapsamı genişletilecek, esnekliği artırılacak. Yerli uydularla IoT haberleşme hizmeti sunan Plan-S, düşük güç tüketimiyle uzun mesafeli veri iletimi sağlayan iki farklı kablosuz iletişim teknolojisi 5G NB-IoT ve LoRa'yı dünyada sunan ilk ve tek uydu operatörü olmaya hazırlanıyor. Gelecek yıl fırlatılacak yeni nesil Connecta IoT uydular 5G NB-IoT teknolojisiyle donatılacak, mevcut LoRa tabanlı IoT servisleri güçlendirilerek mobil operatörlerle entegre şekilde daha geniş ve esnek hizmet sunulacak.
