Bakan Ersoy Ayasofya'da Restorasyon ve Güçlendirme Çalışmalarını Yerinde İnceledi

Ersoy, cami içinde ve çevresinde artan kamera sayısı ve yapay zekâ desteği sayesinde olası aksaklıklara hızlı müdahale edildiğini vurguladı ve şu ifadeleri kullandı: "Yaşanmasını hiç istemeyiz ama olası bir olumsuz durumda ekranlar personele hemen uyarılar veriyor ve cami içerisinde görevli güvenlik personeli olaya anında müdahale edebiliyor."

Koruma, onarım ve güçlendirme başlıklarıyla yürütülen çalışmalarda öncelikle mimari elemanlardaki hasarlar giderildi; ahşap, sıva ve mermer yüzeylerdeki bozulmalar onarıldı. Ziyaretçilerin yapıya zarar vermesini engellemek için bariyer ve uyarı önlemleri alındı, iç narteks çıkışında hassas yüzeyleri korumaya yönelik şeffaf kapamalar uygulandı. Galeri katı, elektrik ve mekanik altyapı yenilenirken, yapı 1991'den beri sensörlerle izleniyor; yapısal hareketler ve nem oranları kayıt altına alınıyor. Ayrıca yer altı bölümlerinin temizliği için etüt ve temizleme çalışmaları tamamlandı.

Güçlendirme planlaması

Bakan Ersoy, külliyenin bütünlüğünü güçlendirecek projeler kapsamında 3. Mehmet, 2. Selim, 3. Murat, Şehzadeler Türbeleri ile Sıbyan Mektebi ve muvakkithane restorasyonlarının başarıyla tamamlandığını belirtti. 2023 yılında başlayan ikinci etap restorasyon çalışmalarında minareler ve dış cepheler üzerinde yürütülen uygulamalardan söz eden Ersoy, 2. Beyazıd Minaresi'nin söküm ve güçlendirme çalışmalarının devam ettiğini aktardı.

Ana kubbe ile ilgili olarak uzmanların güçlendirme gerekliliği tespit ettiğini belirten Bakan, kubbenin dış yüzeyindeki kurşun kaplamanın yenilenmesi ve güçlendirme çalışmalarının planlandığını bildirdi. Ersoy, "Güçlendirme uygulamaları ana kubbe ve yarım kubbelerde bütünsel olarak yapılacak. İç yüzeyi mozaik kaplama olan kubbenin de güçlendirme çalışmaları dış yüzeyden yapılacak. Hem kurşun onarımı ihtiyacı hem de kapsamlı güçlendirme uygulamaları tüm kurşun kaplamaların sökülerek onarımı, değiştirilmesi zorunluluğunu ortaya çıkardı." diye konuştu.

Deprem güvenliği ve çalışma düzeni

Kubbedeki hassas mozaiklerin korunması amacıyla kubbe üzerine çelik konstrüksiyon ve koruyucu brandadan oluşan geçici örtü sistemi kuruldu. İç mekândaki mozaik restorasyonları için 43,5 metre yüksekliğinde ibadetleri aksatmayacak bir çelik platform sistemi inşa edilecek ve bunun hazırlıkları son aşamaya geldi. Çalışmaların daha güvenli ve hızlı yapılabilmesi için kule vinç de kuruldu. Ersoy, restorasyon uygulamalarında yapının deprem güvenliğinin sağlanmasının öncelikli önem taşıdığını vurguladı.

Bilim Kurulu denetimi ve proje yaklaşımı

Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen süreç, alanında yetkin akademisyenlerden oluşan Bilim Kurulu denetiminde ilerliyor. Ersoy, bilim heyetinde Prof. Dr. Can Binan, Prof. Dr. Asnu Bilban Yalçın, Prof. Dr. Ahmet Güleç, Prof. Dr. Hasan Fırat Diker ve Doç. Dr. Mehmet Selim Ökten ile çalışmaların sürdüğünü ifade etti. Yapılan çalışmaları, "Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi'nde yürütülen çalışmalar yalnızca bir restorasyon değil, aynı zamanda mühendislik, sanat ve bilimin buluştuğu büyük bir koruma seferberliğidir." sözleriyle özetledi.

Ziyaretçi sayısı ve gelecek hedefi

Ersoy, 5 yıllık süreçte yaklaşık 40 milyona yakın kişinin Ayasofya'yı ziyaret ettiğini belirterek, bunun Ayasofya için bir gurur vesilesi olduğunu söyledi. Çalışmalar tamamlandığında Ayasofya'nın "tüm ihtişamıyla eskisinden de daha güçlü bir yapısal bütünlükle ziyaretçilerini ağırlamaya devam edeceği" ifade edildi. Bakan, ayrıca bu sürecin yeniden açılışına vesile olan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile emeği geçen kurum ve akademisyenlere teşekkürlerini iletti.

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Ayasofya-i Kebir Camisi'nin restorasyon ve güçlendirme çalışmalarını beraberindeki heyetle yerinde inceledi. Bakan Ersoy, incelemenin ardından basın mensuplarına açıklamada bulundu.