Çanakkale'de Olağanüstü Kuraklık: Barajlar ve Tarım Tehlikede
ÇİĞDEM ALYANAK - Çanakkale'de yaşanan olağanüstü kuraklık, hem içme ve sulama suyunu sağlayan barajların doluluk oranlarını düşürdü hem de yöredeki ürünlerin kalite ve rekoltesinde belirgin azalma yarattı.
Durum Raporu
Meteoroloji Genel Müdürlüğü'nün son 3 aylık değerlendirmesine göre Çanakkale'nin Trakya kesimi ve Biga Yarımadası'nda "olağanüstü kuraklık", iç kesimlerde "çok şiddetli kuraklık", kıyı şeridinde ise "şiddetli kuraklık" yaşanıyor. Kuraklıktan en çok etkilenen alanlar barajlar, göletler, akarsular ve tarım arazileri olarak öne çıkıyor.
Baraj Dolulukları
Devlet Su İşleri 25. Bölge Müdürlüğü 252. Şubesi verilerine göre kent merkezinin içme ve kullanma suyu kaynağı olan Atikhisar Barajı (54.115.000 m3 kapasite) için 12 Eylül'de ölçülen doluluk oranı %51. Geçen yıl bu oran %63 idi.
Diğer barajlardaki doluluk oranları şöyle kaydedildi: Ayvacık %41,85, Bakacak %24,87, Bayramdere %48, Bayramiç %13, Zeytinli Köyü %29, Taşoluk %7, Tayfur %23, Umurbey %42,76.
Uzman Uyarıları
Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Murat Türkeş, Meteoroloji analizlerine atıfla Türkiye'nin uzun süreli bir kuraklık dönemine girdiğini belirterek, "eğer bu yıl sonbahar ile birlikte beklenen yağışlar olmazsa Türkiye'nin büyük bir bölümünde uzun yıllar sonra 3'üncü kurak yılın yaşanacağını" vurguladı.
Türkeş, kuraklığa dayanıklılığın sınırlı olduğunu belirterek, "Haziran biraz kritikti, temmuz şiddetli ve aşırı kurak geçti... Türkiye'nin büyük bir bölümü, Biga Yarımadası ve Çanakkale hala şiddetli kurak, Biga Yarımadası'nın iç kesimlerinde aşırı kuraklık devam ediyor. Güney Avrupa ve Türkiye'nin bulunduğu bu coğrafyada önümüzdeki ay ve büyük bir olasılıkla ekim, kasım, aralıkta en az yüzde 60-70 oranında kuraklık bekliyoruz. Haftalık söylemek gerekirse, ekim ayının ilk haftası dahil Türkiye'de kuraklığın etkisini azaltabilecek geniş alanlı bölgesel bir yağış beklenmiyor. ... O yüzden kuraklığı ilan etmek gerekiyor." dedi.
Atikhisar Barajı'nda yaz başında %60'tan fazla olan doluluk oranının düştüğünü hatırlatan Türkeş, "Barajlarımızın çoğunda doluluk %40 ve altına inmiş. Bayramiç Barajı... %13'e kadar doluluk oranı düşmüş. Çanakkale'de uzun süreli hem tarımsal hem ekolojik hem de hidrolojik kuraklık etkisini sürdürüyor" ifadelerini kullandı.
Türkeş, ayrıca hava sıcaklıklarıyla ilgili olarak, "önümüzdeki ay dahil olmak üzere aralık ayına kadar Türkiye'nin büyük bir bölümü ve Çanakkale yöresinde hava sıcaklıkları normallerin en az 2 santigrat derece üzerinde olacak. Bu, hem kuraklığı şiddetlendirecek hem de buharlaşma yoluyla topraktan, göletlerden ve barajlardan su kaybını daha da hızlandıracak." uyarısında bulundu.
Kuraklık yönetimi ve su kulanımına dair değerlendirmesinde Türkeş, "Düşen yağışın her milimetresinin toprakta, suda, akarsularda, göllerde, toprak nemi olarak yer altı suyuna inmesini sağlayacak planlama yapılması gerekiyor... Hala insanlar hem günlük hayatta hem de tarımda aşırı su kullanıyor. Damla sulama yaptığını söyleyenler de bahçesinde hobi amaçlı tarım yapan da aşırı su kullanıyor. Hala temiz içme suyu ile bahçe sulanıyor, halı, araba, balkon yıkanıyor." dedi.
Çiftçilerin Talepleri ve Öneriler
Çanakkale Ziraat Odası Başkanı Ufuk Ünver ise ilin son yıllarda en kurak dönemini yaşadığını belirterek, çiftçilerin olumsuz etkilendiğini söyledi. Ünver, "Yağmur olmadığı zaman başta meyve olmak üzere buğdayın kalitesi ve çiftçinin elde ettiği ürünün rekoltesi düşük oluyor" değerlendirmesinde bulundu.
Ünver, "kapalı sisteme ivedilikle geçilmeli" çağrısı yaparak, Atikhisar ve Bayramiç barajlarının hala açık kanalda gittiğini, suyun zayi olmaması ve çiftçinin gelirinin korunması için kapalı sulama sistemine geçilmesi gerektiğini vurguladı. Ünver ayrıca damla sulamanın önemine dikkat çekerek, "Gelecek yıl için Çanakkale'nin tamamında tüm ürünlerin damlama suyla sulanmasının zaruri hale geldiğini düşünüyorum" dedi.
Öne çıkan konu: Çanakkale'de baraj doluluklarında ve tarımsal üretimdeki düşüş, uzmanlar ile tarım temsilcilerinin acil su yönetimi ve kapalı sulama sistemlerine geçiş çağrılarını öne çıkarıyor.
Çanakkale'de yaşanan olağanüstü kuraklık, içme ve sulama suyu sağlayan 9 barajın doluluk oranının azalmasına neden olurken, yöredeki ürünlerin kalitesinde ve rekoltesinde düşüşe yol açtı.
