Horhor Medresesi Camii, Van Kalesi eteklerinde yeniden hayat buldu
Van Kalesi eteklerinde yer alan tarihi Horhor Medresesi Camii, kapsamlı restorasyon ve çevre düzenlemesinin tamamlanmasının ardından hem ibadete hem de turizme yeniden açıldı. Bölge, yapılan çalışmalarla modern ve ziyaretçi dostu bir görünüm kazandı.
Bir dönem bataklık halinde olan alan, kurulan drenaj sistemi sayesinde tamamen yenilendi. Doğal su kaynaklarının kontrol altına alınmasıyla düzenli su akışı sağlanırken, proje kapsamında dinlenme alanları, yürüyüş yolları, havuzlar ve geniş bir yeşil alan düzenlemesi yapıldı.
Tarihi geçmiş ve restorasyon süreci
Tarihi kaynaklarda Birinci Dünya Savaşı sonrası Ermeniler tarafından yıkıldığı belirtilen, mimari özelliklerine göre 18. yüzyıla tarihlendirilen Horhor Medresesi Camii, aslına uygun şekilde restore edildi. Bediüzzaman Said Nursi'nin 1897-1907 ve 1912-1914 yıllarında ibadethane ve talebe yetiştirme amacıyla kullandığı yapının restorasyon süreci ilk olarak 2012 yılında gerçekleştirildi. Teknik sorunlar nedeniyle cami zarar görmüş ve 2019 yılında tekrar ibadete kapatılmıştı.
Van Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı tarafından geçen yıl kısmen ibadete açılan Horhor Medresesi Camii, eksiklerin tamamlanmasının ardından bu yıl beş vakit namazda yeniden cemaatini ağırlamaya başladı. Tarihi mekan ve çevresinde yapılan düzenlemelerle bölge, hem yerli hem de yabancı ziyaretçiler için yeni bir cazibe noktasına dönüştü.
'Akan suyun sesinden dolayı buraya Horhor deniliyor'
İHA muhabirine konuşan Horhor Medresesi Camii İmam Hatibi İsmail Tukdan, caminin isminin bölgeden akan suyun çıkardığı sesten geldiğini belirtti. Tukdan'ın sözleri şöyle: 'Van Kalesi’nin dibinden akan suyun sesinden dolayı buraya ‘Horhor’ deniliyor. Bediüzzaman Said Nursi Hazretleri de Vali Tahir Paşa’nın davetiyle 1896-1907 yılları arasında Van’a gelerek irşat faaliyetlerinde bulunuyor. Gelişinde Horhor Medresesi’nde talebe yetiştirmeye başlıyor. Risale-i Nurlarda geçtiği üzere bu dönemde hem dinî ilimler hem de fen ilimleri birlikte okutuluyor. Bediüzzaman Hazretleri, Tahir Paşa’nın konağında kimya ve fizik hocalarıyla matematik üzerine ilmî tartışmalara giriyor ve hepsine üstün geliyor.'
Tukdan, Horhor Medresesi’nin Bediüzzaman tarafından 'Medresetü’z-Zehra’nın mekteb-i iptidaisidir' şeklinde tanımlandığını hatırlatarak, bunun bölgenin üniversite temelli büyük bir ilim projesinin başlangıç noktası olduğunu söyledi. Tukdan, 'O dönemde Hakkari, Şırnak, İran ve Irak’tan birçok âlim bu medreseye gelerek ders görüyor, ders veriyor ve icazet alıyor. 1914’te yaşanan olaylarda Ermeniler, bölgedeki Müslüman evleri ve camiler gibi Horhor Medresesi de tahrip edilerek yakılıyor ve 2010’a kadar harabe halde kalıyor' dedi.
2024 düzenlemeleri ve ziyaretçi ilgisi
Medresenin 2010 yılında dönemin Van Valisi tarafından restore edildiğini, ardından teknik sorunlar nedeniyle 2019'da kapatıldığını anımsatan Tukdan, Van Valisi Ozan Balcı'nın girişimleriyle 2024 yılında drenaj sisteminin tamamen yenilendiğini, tavan akıntılarının onarıldığını ve çevre düzenlemesinin gerçekleştirildiğini aktardı. Tukdan, 'Yürüyüş yolları, aydınlatmalar, abdestlikler ve çeşmeler yenilendi. Böylece Horhor Medresesi Camii, beş vakit, cuma ve cumartesi sabah namazlarıyla yeniden ibadete açıldı. Cemaat yoğunluğu oldukça fazladır. İnsanlar burayı yeni yeni keşfediyor ve büyük bir ilgi gösteriyor. Hafta sonları 3 ila 5 bin kişi hem ibadet etmek hem tarihi mekânı görmek hem de geçmişle köprü kurmak için buraya geliyor' dedi.
Ziyaretçiler de alandaki dönüşümü ve caminin yeniden hizmete girmesini memnuniyetle karşıladı. İlhan Öztekin isimli ziyaretçi, alanın daha önce bir bataklık olduğunu ve şimdi düzenlendiğini belirterek, yeni düzenlemeyle tarihi alanın çok sayıda kişi tarafından ziyaret edildiğini ve emeği geçenlere teşekkür etti.
VAN KALESİ’NİN ETEKLERİNDE YER ALAN TARİHİ HORHOR MEDRESESİ CAMİİ, KAPSAMLI RESTORASYON VE ÇEVRE DÜZENLEMESİNİN TAMAMLANMASININ ARDINDAN HEM İBADETE HEM DE TURİZME YENİDEN KAZANDIRILDI.
