Staj ve Çıraklık Sigortası TBMM'ye Taşındı: Emeklilik Hesabını Değiştirecek Mi?
Milyonların merakla beklediği gelişme yaşandı: staj ve çıraklık sigortası konusunda yeni bir kanun teklifi TBMM'ye sunuldu. EYT düzenlemesinin ardından çalışma hayatının en önemli gündem maddelerinden biri haline gelen bu teklif, staj ve çıraklık dönemlerinin emeklilik hesabına nasıl yansıyacağını yeniden tartışmaya açtı.
Mevcut Durum: Neden Mağduriyet Var?
Mevcut uygulamada, stajyer ve çıraklar için ödenen primler yalnızca kısa vadeli sigorta kolları (iş kazası, meslek hastalığı ve hastalık) kapsamında sayılıyor. Emeklilik için gerekli olan uzun vadeli sigorta kolları (malullük, yaşlılık ve ölüm) bu dönemde ödenmediği için, staj ve çıraklık süreleri sigorta başlangıcı olarak kabul edilmiyor ve prim gün sayısına eklenmiyordu. Bu durum, fiilen çalışmış olmalarına rağmen sigorta başlangıcı işe giriş tarihlerine çekilen milyonlarca kişiyi mağdur ediyordu; özellikle 8 Eylül 1999 öncesi staj yapanlar bu nedenle EYT kapsamına giremiyordu.
Meclis'e Sunulan Teklifin İçeriği
2025 yılı içerisinde Meclis'e sunulan yeni kanun teklifi, bu mağduriyeti gidermeyi hedefliyor. Teklifin ana maddesi, staj ve çıraklık sürelerinin borçlanma yoluyla sigortalılık süresine eklenebilmesini öngörüyor. Mesleki Eğitim Kanunu kapsamındaki aday çırak, çırak, mesleki eğitim gören öğrenciler ve staja tabi tutulan üniversite öğrencileri, geriye dönük olarak bu süreleri SGK'ya borçlanma yoluyla ilave edebilecek.
Teklife göre borçlanma, askerlik veya doğum borçlanması uygulamasına benzer şekilde sigorta başlangıç tarihini borçlanılan gün sayısı kadar geriye çekecek. Örneğin, 1998 yılında staj yapmış bir kişinin bu süreyi borçlanması halinde sigorta başlangıcı 1998'e çekilebilecek ve potansiyel olarak EYT kapsamına girme imkanı doğabilecek.
Başvuru Süreci ve Beklenen Etki
Kanun teklifi yasalaşırsa, staj ve çıraklık süreleri resmen sigorta başlangıcı olarak kabul edilecek ve emeklilik hesaplamaları yeniden oluşacak. Teklifin detaylarına göre, bu haktan yararlanmak isteyenlerin yasanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren belirli bir süre içinde Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK)'ya başvurması gerekecek; teklifte bu süre 3 ay olarak belirtiliyor.
Daha önce 7438 Sayılı Kanun ile yapılan EYT düzenlemesinde 8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişi olanlara emeklilik hakkı getirilmiş ancak staj ve çıraklık süreleri kapsama alınmamıştı. Sunulan yeni teklif, bu eksikliğin tamamlanmasını amaçlıyor.
Sonuç olarak; teklif TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilip yasalaşırsa, staj ve çıraklık sürelerinin borçlanma yoluyla emeklilik hesabına dahil edilmesi mümkün olacak. Ancak değişikliğin kesinleşmesi için teklifin yasalaşması bekleniyor.
