Demir Yolları İle İhracat Hedefleri Yükseliyor
Türkiye, arka arkaya kırdığı ihracat rekorlarını sınır ötesi demir yolu projeleriyle daha da yukarı taşımayı hedefliyor. Bakü-Tiflis-Kars, Zengezur Koridoru ve Kalkınma Yolu gibi projeler, ülkenin uluslararası ticaretteki rolünü güçlendirecek.
Tarihi ve Mevcut Ağ
Türkiye'nin demir yolu serüveni 23 Eylül 1856'da, 130 kilometrelik İzmir-Aydın hattına verilen imtiyazla başladı. Son 23 yılda yaklaşık 3 bin kilometre yeni hat ilave edilirken, 2024 sonu itibarıyla toplam demir yolu ağı 13 bin 919 kilometre'ye ulaştı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, demir yollarına son 23 yılda 64 milyar dolar yatırım yapıldığını belirterek, hedefin ağ uzunluğunu 2028'de 17 bin 500 kilometreye, 2053'te 28 bin 600 kilometre'ye çıkarmak olduğunu vurguladı.
Demir Yolu ile İhracat Verileri
Demir yoluyla ihracat hem sınır kapılarından hem de limanlara demir yolu bağlantıları üzerinden kombine şekilde gerçekleştiriliyor. Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, geçen yıl demir yolu ile yaklaşık 7 milyon ton ihracat yapıldığını, bunun 2 milyon 104 bin ton'unun sınır kapılarından, 4 milyon 562 bin ton'unun ise liman bağlantılı olarak taşındığını bildirdi. Bakanlığın açıkladığı toplam taşıma ise 6 milyon 666 bin ton olarak kaydedildi.
Bakü-Tiflis-Kars Hattı: Stratejik Bağlantı
Bakü-Tiflis-Kars hattı, 2017'de işletmeye açılan ve Türkiye'nin yurt dışına açılan en önemli demir kapılarından biri olarak öne çıkıyor. Azerbaycan'ın Bakü kentinden başlayıp Gürcistan'ın Tiflis ve Ahılkelek üzerinden Kars'a uzanan 829 kilometrelik hat sayesinde Avrupa ile Çin arasında kesintisiz yük taşımacılığı sürdürülüyor.
Bu hat üzerinden Gürcistan, Azerbaycan, Rusya ve Hazar Denizi geçişiyle Orta Asya ve Çin'e doğrudan demir yolu taşımacılığı yapılabiliyor. Yılın ilk 7 ayında BTK hattı üzerinden 250 bin ton yük taşındı.
Zengezur Koridoru ve Kars-Iğdır-Aralık-Dilucu Projesi
Zengezur Koridoru, Orta Asya, Hazar Bölgesi, Azerbaycan ve Ermenistan’ı Türkiye’ye bağlayan kritik bir güzergâh olarak tanımlanıyor. Bu kapsamda temeli geçen hafta atılan Kars-Iğdır-Aralık-Dilucu Demir Yolu Hattı, yılda 5,5 milyon yolcu ve 15 milyon ton yük taşıma kapasitesine sahip olacak.
Proje, 224 kilometre uzunluğunda inşa edilecek ve Kars ile Nahçıvan arasında köprü işlevi görecek. Zengezur Koridoru ile bölgesel ekonomik iş birliğinin güçlenmesi, sınırların açılması ve diplomatik normalleşmenin hızlanması bekleniyor.
Kalkınma Yolu: Basra Körfezi'nden Avrupa'ya Yeni Hat
Kalkınma Yolu, Irak'ın Basra Körfezi'ndeki Fav Limanı'ndan başlayıp, 1200 kilometre ile Türkiye'ye bağlanan önemli bir ulaştırma projesi olarak planlanıyor. Türkiye'de Ovaköy'e, oradan Kapıkule'ye kadar uzanan koridor; demir yolu ve kara yolu ile Orta Doğu'nun Avrupa'ya erişimini kısaltacak.
Ovaköy-Nusaybin hattında 127 kilometre demir yolu inşa edilecek. Projenin Türkiye tarafında toplam 727 kilometre demir yolu, Irak tarafında ise 1200 kilometrelik otoban ve demir yolu hattı planlanıyor. Süveyş Kanalı güzergahına göre daha uygun maliyetli ve kısa mesafeli olacak bu koridor, doğu-batı yönündeki hatları kuzey-güney istikametinde birleştirecek.
Yeni Hatlar, Daha Yüksek İhracat Hedefleri
Mevcut hatlara eklenecek yeni bağlantıların, Türkiye'nin ihracat rekorlarını daha da yukarı taşıması bekleniyor. Türkiye'nin temmuz sonu itibarıyla yıllıklandırılmış ihracatı 269,5 milyar dolar ile Cumhuriyet tarihi rekoru kırdı. Orta Vadeli Program'da ise yıl sonu ihracat hedefi 279,6 milyar dolar olarak yer alıyor.
