Erteleme Özgüveninizi Tüketiyor: Uzmandan 5 Dakika Kuralı ile Çözüm
Güven Çayyolu Tıp Merkezi'nden Uzman Klinik Psikolog Hilal Savaş, ertelemenin yol açtığı yetersizlik, uykusuzluk, yorgunluk ve motivasyon kaybına dikkat çekti. Savaş, 5 dakika kuralı ile bu döngünün kırılabileceğini belirtti.
"Psikolojide erteleme, kaçınma davranışı olarak görülür"
Hilal Savaş şu uyarılarda bulundu: "Psikolojide erteleme, aslında bir tür kaçınma davranışı olarak görülür. Zor, sıkıcı ya da kaygı uyandıran bir işe başlamak yerine başka bir şeyle meşgul oluruz. O anda kendimizi daha rahat hissetsek de bu durum beynimizde kısa süreli ödül sistemini harekete geçirir. Sonuç olarak iş tamamlanmaz, biz de sürekli arka planda ‘yapmam lazım’ düşüncesini taşırız. Bu da zihinsel yükümüzü ve stresimizi artırır."
Mükemmeliyetçilik ve özgüven ilişkisi
Savaş, ertelemenin yalnızca zamana değil özgüvene de zarar verdiğini vurguladı: "Erteledikçe kaygı büyür; bu kaygı uyku problemlerine, yorgunluğa ve motivasyon kaybına yol açar. Ayrıca kişi kendine kızmaya başladığında ‘yetersizlik’ duyguları devreye girer. Yani erteleme sadece zamanı değil, özgüvenimizi de tüketebilir. Çoğunlukla mükemmeliyetçilik, başlama güçlüğü, zamanı yanlış algılama ya da duygulardan kaçma nedeniyle erteleriz. Bir işi kusursuz yapamayacağımızı düşündüğümüzde başlamak zorlaşır. Halbuki mükemmeliyet yerine ‘yeterince iyiyi’ hedeflemek kaygıyı azaltacaktır."
Pratik çözüm: 5 dakika kuralı
Savaş, çözümün küçük adımlarda ve alışkanlık değişiminde yattığını söyledi: "Büyük görevleri küçük adımlara bölmek gerekir. 5 dakika kuralı dediğimiz yöntemle, sadece birkaç dakika başlamaya niyet etmek bile çoğu zaman devamını getirmemizi sağlayabilir. Gün içinde zaman blokları ayırmak ve küçük ilerlemeleri kutlamak motivasyonu artırabilir."
Erteleme bir zayıflık değil, öğrenilmiş bir davranış
Uzman, ertelemenin tembellik olarak yorumlanmaması gerektiğini belirterek, "En önemlisi, ertelemenin tembellik değil; stresle başa çıkmak için geliştirilmiş bir strateji olduğunu fark etmektir. Bu farkındalık, kendimize daha şefkatle yaklaşmamızı sağlayacaktır. Unutmayın; erteleme bir zayıflık değil, öğrenilmiş bir davranıştır. Küçük adımlarla bunu değiştirmek ise oldukça mümkün" dedi.
Hilal Savaş, erteleme davranışının kronikleşmesi halinde profesyonel destek alınmasının önemine de dikkat çekti.
GÜVEN ÇAYYOLU TIP MERKEZİ’NDEN UZMAN KLİNİK PSİKOLOG HİLAL SAVAŞ, ERTELEME SEBEBİYLE ORTAYA ÇIKAN SORUNLARA DAİR UYARILARDA BULUNARAK 5 DAKİKA KURALIYLA DÖNGÜNÜN KIRILACAĞINI AÇIKLADI.
