Pezeşkiyan Astana’da: Bölgesel İş Birliği ve Kritik Mesajlar
İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, resmi temaslarda bulunmak üzere geldiği Kazakistan’ın başkenti Astana’da yaptığı görüşmeler ve açıklamalarla hem bölgesel iş birliğine hem de uluslararası politikalara ilişkin güçlü mesajlar verdi.
Ziyaret ve Görüşmeler
Pezeşkiyan, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev ile gerçekleştirdiği ikili görüşmenin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında, İran’ın komşuluk politikası çerçevesinde Orta Asya’ya özel önem verdiğini vurguladı. Pezeşkiyan, Kazakistan’ı "bölgedeki önemli ortak ve Hazar havzasında etkili bir komşu" olarak nitelendirdi.
İki ülke halkları arasındaki derin kültürel, tarihi ve dini bağlara dikkat çekerek, bu ortaklığın İpek Yolu mirası üzerine inşa edildiğini belirtti. Pezeşkiyan, "İran ve Kazakistan ortak bir medeniyet havzasını paylaşan iki Müslüman ülkedir. Doğu’nun bilge düşünürü Farabi’nin kalıcı mirası bugün de iki ülkenin kültür ve medeniyetini birbirine bağlayan güçlü bir halka niteliği taşımaktadır" ifadelerini kullandı.
Ekonomik İş Birliği ve Hedefler
Görüşmelerin yapıcı ve kapsamlı bir atmosferde geçtiğini söyleyen Pezeşkiyan, tarım, sanayi, madencilik, ulaşım, transit, bilim, kültür, yargı ve yeni teknolojiler gibi alanlarda iş birliği imkanlarının ele alındığını kaydetti. Bu çerçevede imzalanan belgelerin Tahran-Astana ilişkilerinin geleceğine olumlu tablo oluşturduğunu belirtti.
Pezeşkiyan, mevcut kapasitelere işlerlik kazandırılması, ekonomik engellerin kaldırılması ve Ortak Ekonomik Komisyonu’nun rolünün güçlendirilmesi konusunda mutabakata varıldığını aktardı. Doğu-batı ve kuzey-güney ulaşım koridorlarının tamamlanmasına yönelik verimli görüşmeler yapıldığını ifade eden Cumhurbaşkanı, İran ile Kazakistan arasındaki ticaret hacminin son dönemde %40 arttığını hatırlattı.
"İki ülkenin ticaret hacmini 3 milyar dolara çıkarmayı hedefleyen yol haritası hazır" olduğunu ve uygulamaya başlanabileceğini vurgulayan Pezeşkiyan, bankacılık alanındaki sorunların çözümünün önemine de dikkat çekti. Ayrıca İran ile Avrasya Ekonomik Birliği arasındaki serbest ticaret anlaşmasının tam anlamıyla hayata geçirilmesinin ticari ilişkileri güçlendireceğini söyledi.
Bölgesel Mesajlar ve Ortak Tutum
Pezeşkiyan, İran ve Kazakistan’ın bölgesel ve uluslararası konularda ortak görüşe sahip olduklarını belirterek, tarafların güce başvurulmasını reddettiğini, ülkelerin egemenlik ve toprak bütünlüğüne saygı ile anlaşmazlıkların barışçıl yollarla çözümü prensiplerini paylaştığını ifade etti. Ayrıca nükleer enerjinin barışçıl amaçlarla kullanımında aynı tutumu benimsediklerini söyledi.
Pezeşkiyan ayrıca, iki ülkenin Şanghay İşbirliği Örgütü, Avrasya Ekonomik Birliği, İslam İşbirliği Teşkilatı ve Hazar’a kıyıdaş ülkeler arasındaki işbirliği platformlarında yakın temas içinde olduklarını belirtti ve şu çarpıcı ifadeyi kullandı: "Bölgemiz hassas ve karmaşık bir süreçten geçiyor. Ne yazık ki uluslararası ilişkilerde tek taraflılık artmış durumda. ABD ve bazı batılı ülkeler bağımsız ülkelerin kimliğini ve egemenliğini hedef alıyor. Böyle bir ortamda ikili ilişkilerin daha ciddi ve hassas şekilde geliştirilmesi zorunludur".
Kültürel İlişkiler ve İmzalanan Mutabakatlar
Pezeşkiyan, kültürel ve halklar arası etkileşimin artırılması konusunda mutabakata varıldığını belirterek, kültürel, akademik ve turizm programlarının daha fazla destekleneceğini söyledi. Görüşmenin ikili iş birliğini güçlendirme yolunda önemli ve belirleyici bir adım olduğunu vurgulayan Cumhurbaşkanı, Tahran ve Astana’daki siyasi iradenin ticaret ve yatırım hacmini yükseltebilecek kapasitede olduğunu ifade etti: "İran olarak verdiğimiz sözlerin arkasındayız ve söylediklerimizi yerine getireceğiz."
Ziyaret kapsamında ulaşım, transit ve lojistik, kültürel değişim programları, adli işbirliği, sağlık hizmetleri, diplomatik temaslar ve medya alanlarını kapsayan 7 mutabakat zaptı imzalandı. Pezeşkiyan ile Tokayev, iki ülke ilişkilerinin genel çerçevesini belirleyen ortak bildiriye de imza attı.
İRAN CUMHURBAŞKANI MESUD PEZEŞKİYAN, RESMİ TEMASLARDA BULUNMAK ÜZERE GELDİĞİ KAZAKİSTAN'DA, "BÖLGEMİZ HASSAS VE KARMAŞIK BİR SÜREÇTEN GEÇİYOR. NE YAZIK Kİ ULUSLARARASI İLİŞKİLERDE TEK TARAFLILIK ARTMIŞ DURUMDA. ABD VE BAZI BATILI ÜLKELER BAĞIMSIZ ÜLKELERİN KİMLİĞİNİ VE EGEMENLİĞİNİ HEDEF ALIYOR. BÖYLE BİR ORTAMDA İKİLİ İLİŞKİLERİN DAHA CİDDİ VE HASSAS ŞEKİLDE GELİŞTİRİLMESİ ZORUNLUDUR" DEDİ.
