Sayıştay 2024 Denetimi: Amasya Belediyesi'nde bir dizi usulsüzlük
Sayıştay'ın 2024 yılı denetim raporu, Amasya Belediyesi mali yönetimi, ihale süreçleri ve taşınmaz işlemlerinde çok sayıda mevzuata aykırılık saptadı. Raporda muhasebe kayıt eksiklikleri, banka hesap uyumsuzlukları, ihalesiz tahsisler ve personel giderleriyle ilgili kanun ihlalleri öne çıktı.
Muhasebe kayıtları ve banka hesaplarında uyumsuzluk
Denetimde, belediyenin mali tablolarının banka hesaplarıyla tam uyumlu olmadığı; bazı hesap hareketlerinin muhasebeleştirilmediği ve yabancı para cinsinden mevduatların değerlemeye tabi tutulmadığı tespit edildi. Raporda özellikle 102 banka hesabı ve 105 döviz hesabı dışında kalan mevduatların kayıt altına alınmamasının mali tabloların güvenilirliğini zedelediği vurgulandı.
Enflasyon düzeltmesi yapılmadı, bilanço gerçeği yansıtmıyor
2024 sonu itibarıyla uygulanması gereken enflasyon düzeltmesi işlemleri gerçekleştirilmedi. Sayıştay, bu eksikliğin bilanço ve faaliyet sonuçları tablolarında mali gerçekliği bozduğunu, varlık ve yükümlülüklerin enflasyon etkisinden arındırılmamasının mali tabloları gerçeğe uygun olmaktan çıkardığını belirtti.
Mal ve hizmet alımlarında parçalama: Doğrudan temin usulüyle ihale sistemi dolandırıldı
Rapora göre bazı alımlar, Kamu İhale Kanunu’nun 22/d maddesinde belirlenen parasal limitleri aşmamak amacıyla parçalara bölünerek doğrudan temin yoluyla yapıldı. Sayıştay, bu uygulamanın ihale sistemini dolanma anlamına geldiğini ve işlerin kısımlara ayrılmadan ihale edilmesi gerektiğini vurguladı.
Personel giderleri kanuni sınırı aştı
Belediyenin 2024 yılı toplam personel giderlerinin, 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 49. maddesindeki %30 sınırını aştığı ve %36'ya ulaştığı raporda yer aldı. Bu durumun bütçe disiplini ve mali sürdürülebilirlik açısından risk oluşturduğu, ayrıca işçilere yıllık izinlerin kullandırılmadığı, fazla çalışma sürelerinin yasal sınırları geçtiği ve hizmet alımı personelinin hak edişlerinin eksik ödendiği kaydedildi.
Taşınmaz tahsis ve kiralamalarında usulsüz uygulamalar
Sayıştay, belediyeye ait bazı taşınmazların ihale yapılmaksızın ve süresiz biçimde kiraya verildiğini tespit etti. Raporda, taşınmazların 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine uygun ihale yapılmadan encümen kararıyla kiralandığı ve teminat alınmadığı belirtildi. Ayrıca bazı tahsislerin dernek ve kooperatiflere mevzuata aykırı şekilde yapıldığı, bu tahsislerin iptal edilip taşınmazların geri alınması gerektiği ifade edildi.
Ticari taksi ve servis araç plakalarında ihalesiz ve süresiz kullanım
Denetim, geçmiş dönemlerde tahsis edilen ticari taksi ve servis araç plakalarının halen ihale yapılmadan ve süresiz hak olarak kullandırıldığını raporladı. Bu uygulamanın mevzuata aykırı olduğu vurgulandı.
Gelir kayıpları ve tahsilat eksiklikleri
Katı atık, atıksu ve çevre temizlik ücretlerinin bazı mükelleflerden tahsil edilmediği veya düşük tahakkuk ettirildiği belirlendi. Ayrıca emlak vergisi muafiyetlerinden yararlanan mükellef listelerinin güncel olmaması nedeniyle gelir kayıpları yaşandığı kayda geçti.
Özel işletmelere çıkan giderler kamu zararı oluşturdu
Belediyenin mülkiyetindeki bazı taşınmazlarda faaliyet gösteren özel işletmelerin elektrik tüketim bedellerinin belediye bütçesinden karşılandığı tespit edildi. Raporda, bu giderlerin işletmelerden tahsil edilmemesinin kamu zararı oluşturduğu ve yasal faiziyle tahsil edilmesi gerektiği uyarısı yapıldı.
İç kontrol ve ön mali kontrol sistemi yetersiz
Sayıştay, belediyede iç kontrol ve ön mali kontrol sistemlerinin kurulmadığını, iç denetim mekanizmasının etkin işletilmediğini ve hataların tespitinin büyük ölçüde tesadüfi gerçekleştiğini belirtti. Bu durum mali yönetimin zayıf olduğunu gösterdi.
Sonuç ve öneriler
Rapor, Amasya Belediyesi'nin 2024 mali tablolarına "sınırlı olumlu görüş" verildiğini bildiriyor. Sayıştay; kayıt dışı banka hesaplarının muhasebeleştirilmesi, süresiz kiralamaların iptali, hak tahsislerinin ihale yoluyla yapılması, kamu zararına neden olan ödemelerin tahsil edilmesi ve iç kontrol sisteminin kurulması yönünde uyarılarda bulundu.
SAYIŞTAY’IN 2024 YILI DENETİM RAPORU, AMASYA BELEDİYESİNDE MALİ YÖNETİM, İHALE SÜREÇLERİ VE TAŞINMAZ İŞLEMLERİNDE BİR DİZİ MEVZUATA AYKIRILIK TESPİT ETTİ.
