Şefik Karagüzel anlattı: 64 yıllık göç serüveni
İşgücü Anlaşması'ndan Köln'e: İlk kuşak işçinin hikayesi
30 Ekim 1961'de imzalanan İşgücü Anlaşması sonrası memleketi Trabzon'un Tonya ilçesinden Köln kentine göç eden 91 yaşındaki Şefik Karagüzel, Almanya'daki 64 yıllık yaşamını ve Türkiye-Almanya işgücü ilişkisini AA muhabirine anlattı.
Almanya'ya gelen ilk 9 işçi arasında yer alan Karagüzel, Ford fabrikası'nda işe başladığını, üç yıl çalıştıktan sonra dil öğrenmesinin de katkısıyla idari bölüme geçtiğini söyledi. "Ondan sonra Türkiye'den Almanya'ya gelen işçileri 'heim' denen işçi yurtlarına yerleştirmekle, onlara burada ilk adımı atmalarına yardımcı olmakla görevlendirildim. Ford fabrikasının yurtlarında işçilerin kaldığı binalarda müdürlük yaptım. Çalışma hayatım böyle devam etti." ifadelerini kullandı.
Dernekleşme ve hak mücadelesi
Karagüzel, Almanya'da "Köln ve Çevresi Türk İşçileri Cemiyeti" adıyla bir dernek kurduklarını ve kısa sürede 3 bin 500 üye topladıklarını belirtti. O dönemde yerel yönetimler üzerinde söz sahibi olduklarını, istenen hakları elde ettiklerini vurgulayan Karagüzel, bugün çok sayıda derneğin çoğunlukla "tabela derneği" haline geldiği eleştirisini paylaştı.
Almanya'da artık 5. nesil Türklerin bulunduğuna dikkat çeken Karagüzel, gençlere Türkçeyi ve kültürlerini unutmamaları tavsiyesinde bulundu. "Bugün bakıyorsunuz çocuklarımız kendi aralarında Almanca konuşuyor. Bazen yanıt verirken arada Türkçe kelimeler de kullanıyorlar ancak Almancayı Türkçeden daha iyi konuşuyorlar. Burada büyük bir kopukluk var. Gençlerin Türkçe ana lisanlarını öğrenmeleri teşvik edilmeli, ana lisan çok mühim." diyerek ana dilin önemini vurguladı.
Türk girişimciler ve Almanya ekonomisine katkı
Türkiye'den gelen işçilerin Almanya'nın kalkınmasında büyük katkısı olduğunu söyleyen Karagüzel, "Bugün Almanya'nın ekonomisinin büyük bir kısmını ayakta tutan yeni girişimci Türk vatandaşları, her dalda insanımız var. Avukatımız, dişçimiz, doktorumuz, sanayicimiz, inşaatçımız var, gıda alanında lokantalarımız, kafelerimiz var. Her alanda çok iyiyiz ve geleceğimizi burada iyi görüyorum." ifadelerini kullandı.
"Uçan Karadenizli": Uçma tutkusu ve Türkiye'ye dönme ukdesi
Kendisi için halk arasında "Uçan Karadenizli" denildiğini aktaran Karagüzel, çocukluğundan beri uçmaya ve uçak-helikopter yapımına meraklı olduğunu anlattı. Almanya'da kendi yaptığı hafif uçaklarla uçtuğunu, yapımında yer aldığı bazı uçakların bugün de uçtuğunu söyledi.
Türkiye'ye kendi yaptığı uçakla dönme planının engellendiğini belirten Karagüzel, "Zonguldak'ta bulduğum eski bir Volkswagen motoru ile helikopter yapmaya kalkışmıştım. Merakım oralardan gelen bir şeydi. Burada çok malzeme bulma imkanım oldu. O zaman pilotluk öğrendim, uçmaya başladım. Kendi yaptığım uçaklarla uçtum. O zamanlar henüz Yugoslavya bölünmemişti. Buradan (Almanya'dan) Türkiye'ye uçmak için program yaptım. Hazırlandım fakat izin alamadım. Yük açısından, İtalya'dan Yunanistan'a varacak kadar benzin alsam, kaza geçirdiğimde korunacak malzemeyi yükleyemiyordum, malzemeyi yüklesem yeterli benzin alamıyordum. Yugoslavya'ya inmeme de o zamanki iktidar izin vermiyordu, o yüzden kendi yaptığım uçakla Türkiye'ye gelemedim ama en büyük hevesim oydu." sözleriyle bu ukdeden bahsetti.
Şefik Karagüzel'in anlatısı, Türkiye-Almanya göçünün ilk yıllarını, Türk toplumunun burada kurduğu dayanışma ve bugünkü nesillerin karşılaştığı kültürel kopukluğu gözler önüne seriyor.
Türkiye ile Almanya arasındaki İşgücü Anlaşması kapsamında 64 yıl önce memleketi Trabzon'un Tonya ilçesinden Köln kentine göç eden 91 yaşındaki Şefik Karagüzel, günümüzde Alman ekonomisinin büyük kısmını ayakta tutanların Türk girişimciler olduğunu söyledi. 30 Ekim 1961'de imzalanan İşgücü Anlaşması'nın ardından Almanya'ya gelen ilk 9 işçiden biri olarak Köln'deki Ford fabrikasında işe başlayan 91 yaşındaki Karagüzel, bu kentte yalnız başına yaşadığı evinde AA muhabirine 64 yıllık göç serüvenini anlattı.
