Yörük Ali Efe 74. yılında anılıyor: Kurtuluş Savaşı'nın "Efelerin Efesi"
Milli Mücadele'nin cesur simgesi Aydın'da yad ediliyor
Yörük Ali Efe, Milli Mücadele yıllarında düşmana karşı gösterdiği kahramanlıkla "Efelerin Efesi" olarak anılıyor. Ölümünün 74. yılında, kahramanlığı ve bıraktığı miras Aydın'da saygıyla anıldı.
Yörük Ali, Kurtuluş Savaşı saflarına katılan ilk isimlerden biri olarak, arkadaşlarıyla henüz silahlı direnişten söz edilmediği bir dönemde yerel direnişi örgütleyip yöre halkının cesaretini arttırdı. Yapılan mücadele onu tarih sahnesinde "Ege'de direnişin sembolü" haline getirdi.
1895 yılında Aydın'ın Sultanhisar ilçesi Kavaklı köyünde doğan Yörük Ali, 19 yaşında Birinci Dünya Savaşı sırasında Alanyalı Molla Ahmet Efe'nin zeybek grubuna katıldı. Aydın'ın 27 Mayıs 1919'da işgali sonrasında, 57. Tümen Komutanı Şefik Aker tarafından direnişe davet edildi.
İzmir, Aydın ve Nazilli'nin kurtarılması mücadelesinde yer alan Yörük Ali Efe, 16 Haziran 1919'da tarihi bir baskına imza attı: Malgaç Demiryolu Köprüsü yanındaki tam teçhizatlı düşman karakoluna yapılan, Batı ve Güney Anadolu'da düzenli, bilinçli ve milli şuurla düşmana yapılan ilk baskın olarak kayda geçen harekât, işgal kuvvetlerine büyük zarar verdi.
Sonraki süreçte emrindeki grubu düzenli orduya entegre eden Yörük Ali, Milli Aydın Cephesi Komutanı oldu. Başarıları nedeniyle TBMM tarafından İstiklal Madalyası ile ödüllendirildi ve Cumhuriyet döneminde Yörük soyadını aldı.
Kurtuluş Savaşı sonrası bir süre İzmir'de yaşayan Ali Efe, 1951'de geçirdiği tramvay kazasında bacaklarını kaybetti. Tedavi için Bursa'ya gittiği sırada 23 Eylül 1951'de vefat etti. Mezarının bulunduğu Aydın'ın Yenipazar ilçesindeki müzede kıyafetleri, silahları ve döneme ait eşyalar sergileniyor.
Aydın, Milli Mücadele kahramanını bağrına basmış durumda: Yörük Ali'nin adı bazı okullara, cadde ve sokaklara verilirken, anıtları ilçe meydanlarını süslüyor. Hatta bazı aileler onun kahramanlığını yaşatmak için çocuklarına "Ali Efe" ismini veriyor.
Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Tarih Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Günver Güneş, Yörük Ali Efe liderliğindeki Milli Aydın Alayı'nın Yunan kuvvetlerine ağır darbeler vurduğunu vurguladı. Güneş, çete baskınlarının önemine dikkat çekerek, "Yunan ordusunun Ankara'ya ve Anadolu'nun içlerine doğru ilerleyişinin önü baskınlarla kesildi. Yörük Ali Efe'nin böyle bir misyonu var" dedi.
Güneş, Yörük Ali Efe'nin asker toplayıp önce Kuvâ-yı Milliye'ye sonra düzenli orduya sevk edilmesinde, bölgenin güvenliğinin sağlanmasında büyük otorite olduğunu belirtti ve Efe'nin cesareti ile ordunun başarısına olan inancını şu sözlerle özetledi: "Yörük Ali Efe elindeki müfrezesiyle Yunanlılara, Büyük Taarruz'a kadar baskın atmaya devam etti... İzmir’e girmek Türk askerinin, Türk ordusunun hakkıdır."
Milli Mücadele yıllarında düşmana karşı gösterdiği kahramanlık dolayısıyla "Efelerin Efesi" adıyla anılan Yörük Ali Efe, ölümünün 74. yılında minnetle yad ediliyor. Gösterdiği cesareti nesilden nesile anlatılan Yörük Ali Efe'nin mezarı, bir dönem karargah olarak da kullandığı Aydın'ın Yenipazar ilçesinde bulunuyor. Mezarın bulunduğu bölgedeki müzede ise kıyafetleri, silahları ve o döneme ait eşyalar sergileniyor. Yörük Ali Efe'nin mezarında bazı vatandaşlar dua ediyor.
